Naturgy Renovables, S.L.U indica que avaliará os efectos acumulativos ou sinérxicos deste parque cós outros que ten ao redor, unha vez que o parque eólico atópese en funcionamento, e para o que tentará obter os datos dos parques eólicos
- Análise do proxecto sectorial de incidencia supramunicipal do proxecto do parque eólico Uxo, situado no municipio de Avión (Ourense) e impulsado por Naturgy Renovables, S.L.U.
Por Resolución do 22 de setembro de 2020, da Xefatura Territorial de Ourense, sometíanse a información pública o estudo de impacto ambiental e as solicitudes de autorización administrativa previa e de construción, e de aprobación do proxecto sectorial de incidencia supramunicipal do proxecto do parque eólico Uxo, situado no concello de Avión, provincia de Ourense (expediente IN408A 2018/05). (DOG Núm. 215 de 26 de outubro de 2020). Promotora: Naturgy Renovables S.L.U.
O Parque Eólico Uxo atópase dentro da Área de Desarrollo eólico Edreira, incluída no Plan Sectorial Eólico de Galicia.
O parque eólico proxectado contará cun total de 6 aeroxeradores de 3.500 kW de potencia unitaria e unha potencia total de 21,00 MW. As horas equivalentes ascenden a 2.952 horas ao ano, o que supón unha produción neta anual de enerxía vertida a rede de 61.985 MWh/ano.
No Plan Sectorial Eólico cítase no seu apartado 1.6 indícase:
A idoneidade das localizacións xustifícase ao ser determinadas pola Consellería de Industria e Comercio e reflectidas nas resolucións de aprobación de Plans Eólicos Empresariais, unha vez analizadas as solicitudes presentadas.
Desta forma, a idoneidade da localización xustifícase ao atoparse o parque dentro das zonas determinadas polo Plan Sectorial Eólico de Galicia.
A zona onde se sitúa o parque eólico é o ADE Edreira, incluída no Plan Sectorial Eólico de Galicia.
O Parque Eólico Uxo de 21,00 MW de potencia nominal, estará integrado por 6 aeroxeradores tripala de 138 m de diámetro, 3.500 kW de potencia nominal unitaria.
Debido a restricións aeronáuticas, que permiten unha altitude máxima de 1.104 msnm, os aeroxeradores presentan catro alturas de buxe diferentes: O aeroxerador A02 ten un altura de buxe de 138 m; o aeroxerador A03 de 147 e o aeroxerador A05 de 148 m; tendo os restantes (A01, A04 e A06) unha altura de buxe de 154 metros.
Cada aeroturbina xera enerxía a 690 V, a cal se eleva a 30 kV no transformador de 3.750 kVA de potencia aparente que hai aloxado no interior da góndola. Os aeroxeradores conectaranse entre así a través dos correspondentes condutores enterrados e cabinas de entrada – saída de liña de forma que se constituirán 2 liñas de xeración en 30 kV, as cales se tenderán soterradas en gabia ata a subestación do parque eólico 30/132 kV.
Principais características técnicas:
Número de aeroxeradores: 6
Potencia nominal unitaria (kW): 3.500
Altura do buxe: 154 metros.
Diámetro do rotor: 138 metros.
A zona de afección do proxecto do Parque Eólico Uxo está localizada no municipio de Avión (Ourense). O espazo natural máis próximo é o LIC ES1140014 Serra do Cando, declarado para formar parte da Reden Natura 2000 segundo o Decreto 72/2004, do 2 de abril.
Núcleos de poboación:
A mercantil promotora indica que non existen núcleos de poboación ou vivendas illadas que se vexan afectadas pola infraestrutura do aproveitamento eólico ou as liñas de interconexión de cada aeroxerador.
Proxecto éolico moi preto aos núcleos habitados: A Hedreira Nova e a Hedreira Vella a escasos 700 metros.
Ao leste:
– Vilariño (Avión), a unha distancia aproximada de 990 m do aeroxerador A-06
– Espiñeiro (Avión), a unha distancia aproximada de 1,3 km do aeroxerador A-03
Ao norte:
– Couso (Avión), a unha distancia aproximada de 1,6 km do aeroxerador A-06.
Ao oeste:
– A Hedreira Vella (Avión), a unha distancia aproximada de 800 m do aeroxerador A-05
-A Hedreira Nova (Avión), a unha distancia aproximada de 740 m do aeroxerador A-05
Ao sur:
– Mouriscados (Avión), a unha distancia aproximada de 950 m do aeroxerador A-01
-Abelenda (Avión), a unha distancia aproximada de 1,5 km do aeroxerador A-01
Transformación urbanística non amparada legalmente
Á vista das cualificacións-clasificacións de chan existentes, obsérvase que a clasificación actual dos terreos onde se sitúan os elementos do aproveitamento eólico, non son adecuados para a futura implantación do mesmo. Hai que ter en conta que o Plan Sectorial eólico é un simple regulamento, con rango inferior á Lei, que está obsoleto e desfasado. Hai que ter en conta tamén que a Lei 5/2019, do 2 de agosto, do patrimonio natural e da biodiversidade de Galicia consolida a prevalencia da protección ambiental sobre a ordenación territorial e urbanística e a precaución respecto ás posibles intervencións que poidan afectar negativamente o patrimonio natural ou á biodiversidade.
Polo tanto, e á vista de que o Plan Sectorial eólico non integra a normativa ambiental nin paisaxística vixente, non se debera amparar a transformación urbanística dos solos que este implica, simplemente polo feito de que os terreos ocupados atópense recolleitos nunha Área de Desenvolvemento Eólico e prevalecendo este sobre as Ordenacións Municipais. Estanse a producir transformacións urbanísticas non amparadas legalmente, xa que a normativa actual establece a prevalencia da normativa ambiental sobre da urbanística e territorial. Un plan Sectorial eólico obsoleto, caduco e que non foi obxecto de avaliación ambiental non pode amparar estas transformacións urbanísticas ilegais.
Os artigos 36.5 da Lei 2/2016, do chan de Galicia e o 51.5 do seu regulamento, aprobado por Decreto 143/2016, do 22 de setembro, en todas as categorías de chan rústico poderanse implantar os usos previstos nos instrumentos de ordenación do territorio, como é o caso deste proxecto sectorial, despois da obtención do título municipal habilitante e sen necesidade de autorización urbanística autonómica.
Desta maneira e de acordo co tipo de cualificacións do chan que se contemplan na Lei 2/2016, e co tipo de infraestrutura que se pretende levar a cabo, ao amparo do Plan Sectorial Eólico, débese de recalificar o chan a chan rústico de protección especial de infraestruturas, sendo o seu uso permitido o de parque eólico. Este chan defínese no artigo 34 apartado 2.e da Lei 2/2016 do 10 de febreiro do Chan de Galicia:
As obras contidas no proxecto desenvólvense ao abeiro do Plan Sectorial Eólico, e aproveitan unha área de desenvolvemento eólico de especial valor enerxético segundo a promotora. De acordo con iso faise necesaria a articulación dunha nova categoría de ordenamento de chan dentro da normativa urbanística dos concellos por onde se desenvolve a infraestrutura.
Así, e atendendo ao que estipula a Lei 2/2016, do 10 de febreiro, do chan de Galicia, no artigo 34, a nova cualificación do chan afecto á instalación deberá ser: Chan rústico de protección de infraestruturas (Chan rústico especialmente protexido), sendo o uso permitido o de parque eólico, e as infraestruturas asociadas ao mesmo.
Ausencia de retorno social e ausencia de utilidade para as comunidades locais
A mercantil promotora indica que Parque Eólico Uxo estará automatizado de modo que só puntualmente haberá un reducido número de persoas nas instalacións (2-3 persoas), polo que os servizos urbanísticos e as prazas de aparcamento previstas serán suficientes nas condicións de funcionamento habitual do parque.
Afección aos recursos hídricos
A zona de afección do parque eólico esténdese integramente na conca do Río Miño. Os arroios desta conca que ven dentro dos límites da poligonal son a regata Fonda, Río de Gadín, Barranqueira de Porto Arandendo, Rego de Fontes e Reguiero de Riobó. Mencionar que este último é afluente do río Abelenda que á súa vez verte as súas augas ao río Avia, como o Rego de Fontes, mentres que os leitos restantes verten as súas augas ao río de Couso, que á súa vez, é tributario do Avia.
Non se indica como vai a afectar o proxecto eólico á riqueza hídrica do lugar onde se asenta. Tampouco se presenta ningún estudo hidrolóxico e hidroxeolóxico, para evitar que a construción do parque afecte aos acuíferos e fontes que existen na área de implantación.
Afección severa aos hábitats naturais:
De acordo coa Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres, os hábitats naturais son as zonas terrestres ou acuáticas diferenciadas polas súas características xeográficas, abióticas e bióticas, tanto se son enteiramente naturais como seminaturais.
Na citada Directiva do 21 de maio de 1992 considéranse os seguintes hábitats:
– Hábitats de interese comunitario: son os que se atopan ameazados de desaparición na súa área de distribución natural, os que presentan unha área de distribución natural reducida por mor de regresión ou debido á súa área intrinsecamente restrinxida, ou os que constitúen exemplos representativos de características típicas dunha ou de varias das cinco rexións bioxeográficas seguintes: alpina, atlántica, continental, macaronesia e mediterránea.
– Hábitats naturais prioritarios (*): son aqueles hábitats ameazados de desaparición cuxa conservación supón unha especial responsabilidade, tendo en conta da importancia da proporción da súa área de distribución natural incluída no territorio.
Segundo a información consultada da base de datos do Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente, a través da Subdirección de Conservación da Biodiversidade, e mediante o “Atlas e Manual de Interpretación dos Hábitat Españois” (última modificación Marzo 2012), na zona de estudo do proxecto atoparíanse, segundo a bibliografía existente, os seguintes hábitats catalogados como de interese comunitario e natural prioritario:
-Cód. Hábitat: 9230 – Bosques galaico-portugueses con Quercus robur e Quercus pirenaica, ficando á beira dos aeroxeneradores A06 e A05.
A Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres.no seu artigo 2 establece:
“1. A presente Directiva ten por obxecto contribuír a garantir a biodiversidade mediante a conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres no territorio europeo dos Estados membros ao que se aplica o Tratado.
2. As medidas que se adopten en virtude da presente Directiva terán como finalidade o mantemento ou o restablecemento, nun estado de conservación favorable, dos hábitats naturais e das especies silvestres da fauna e da flora de interese comunitario”.
As carballeiras son hábitats comunitarios non prioritarios (pero tamén sometidos a normas de protección que eviten a súa “deterioración”) que, segundo o Manual de Interpretación de los Hábitats de la Unión Europea (EUR-27 2007 e EUR-28 2013) e pola información técnica do Plan Director da Rede Natura 2000 de Galicia (2012), serían definidos como carballeiras galaico-portuguesas con Quercus robur e Quercus pyrenaica (9230) así como Bosques de Castanea sativa (9260).
En relación cos tipos de hábitats de interese comunitario (non prioritarios) de carácter arbóreo indicados, é pois de aplicación todos os supostos que atendan a protexelos da súa “deterioración” (artigo 42.3 da Lei 42/2007).
Neste sentido, a afección de determinados proxectos industriais sobre os hábitats de carballeiras (9230) como as derivadas das infraestruturas eólicas dán orixe a unha afección moi grave sobre o estado de conservación destas masas, ao provocar a súa redución superficial, a súa fragmentación, alterando a estrutura e as funcións ecolóxicas dun bosque nativo. A alteración debe, ademais, considerarse como permanente xa que os protocolos de actuación establecidos para a vexetación non resultan compatibles co mantemento dun estado de conservación favorable do ecosistema boscoso.
Polo tanto, as carballeiras deberan ser obxecto de conservación e restablecemento, debendo a Xunta de Galicia e as demais Administracións implicarse máis na súa protección. É incompatible coa conservación destas calquer proxecto industrial que provoque a súa redución superficial, a súa fragmentación, altere a súa estrutura ou as súas funcións ecolóxicas.
Na zona de afección dás infraestruturas eólicas atópanse alomenos os seguintes Hábitats:
- Hábitat prioritario 91E0* – Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior
- Hábitat prioritario 4020* – Brezais húmidos atlánticos de zonas tépedas de Erica ciliaris e Erica tetralix
- Hábitat de interese comunitario 4030 – Brezais secos europeos
- Hábitat de interese comunitario 4090 – Brezais oromediterráneos endémicos con aliaga
- Hábitat de interese comunitario 9230 – Robledais galaicoportugueses con Quercus robur e Quercus pirenaica
- Hábitat de interese comunitario 3110 – Augas oligotróficas cun contido de minerais moi baixo das chairas arenosas (Littorelletalia uniflorae)
- Hábitat de interese comunitario 7150 – Depresións sobre substratos turbosos do Rhynchosporion
- Hábitat de interese comunitario 8210 – Pendentes rocosas calcícolas con vexetación casmofítica
- Turbeiras de esfagnos con Carex durieui e Sphagnum papillosum
- Turbeiras planas oligótrofas galaico-portuguesas e asturianas
- Pradeira-xunqueira oligótrofa orocantábrica meridional
- Xuncal oligótrofo atlántico
- Esparganiais con nabo do diaño e grama de cen pés
- Hábitat de interese comunitario 8220 – Pendentes rochosas silíceas con vexetación casmofítica
- Hábitat prioritario 4020* – Brezais húmidos atlánticos de zonas tépedas de Erica ciliaris e Erica tetralix
- Hábitat prioritario 6230* -Formacións herbosas con Nardus, con numerosas especies, sobre substratos silíceos de zonas montañosas (e de de zonas submontañosas da Europa continental)
- Hábitat de interese comunitario 4030 – Brezais secos europeos
- Hábitat de interese comunitario 4090 – Brezais oromediterráneos endémicos con aliaga
- Hábitat prioritario 4020* – Brezais húmidos atlánticos de zonas tépedas de Erica ciliaris e Erica tetralix
- Hábitat de interese comunitario 4030 – Brezais secos europeos
- Hábitat de interese comunitario 4090 – Brezais oromediterráneos endémicos con aliaga
O proxecto industrial aséntase sobre un humidal que debera estar protexido e ademais afecta a hábitats prioritarios e de interese comunitario que deben ser obxecto de protección, mantemento e conservación. En ambos os dous casos estes hábitats non deben ser obxecto de deterioración. A mercantil promotora semella obviar a verdadeira natureza do espacio no que pretende instalar o proxecto eólico, xa que trátase dun espazo de grandes valores ambientais e ecolóxicos e ademais é orixe e nascente de varios cauces e mananciais, polo que é tamén imprescindible un estudo hidrolóxico da área e incluso hidroxeolóxico, para garantir a non deterioración dos acuíferos que puideran existir no subsolo das cimentacións.
Todo isto evidencia que o proxecto eólico Uxo é incompatible cos valores ambientais e hídricos da localización proxectada.
Afección severa á avifauna:
Tense en especial consideración a presenza do aguilucho cenizo (Circus pygargus) e do aguilucho pálido ( Circus cyaneus), especies que nidifican sobre o chan en ambientes de matogueira (os predominantes na zona do parque) e por tanto son susceptibles de verse afectados polas obras. Ambas as especies aparecen na Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial e baixo a categoría vulnerable dentro do catálogo de especies ameazadas galego, e o aguilucho cenizo (Circus pygargus) aparece rexistrada como “Vulnerable” no Libro Vermello das aves de España.
A mercantil promotora recolle un total de 93 especies, incluíndo 4 especies de Invertebrados, 1 de Peixes Continentais, 11 de Anfibios, 7 de Reptís, 63 de Aves e 7 de Mamíferos.
Dentro da fauna que potencialmente podería haber nesta zona e seguindo os criterios da IUCN, aplicados á fauna local, atopamos:
– Dez especies dentro da categoría “Vulnerable”: 3 invertebrados (Artimelia latreillei, Carabus galicianus, Sliphotrupes punctatissimus) 1 peixe (Salmo), 2 anfibios (Chioglossa lusitánica e Ra iberica), 3 aves ( Circus cyaneus, Circus pygargus, Streptopelia turtur) e 1 mamífero ( Oryctolagus cuniculus).
– Cinco especies dentro da categoría “Case ameazada”, repartidas do seguinte modo: 2 anfibios (Pelobates cultripes e Hyla arborea), 1 réptil (Lacerta schreiberi), 1 mamífero (Canis lupus), e 1 ave (Falco subbuteo).
Entre as especies que non se atopan nestas categorías, a maioría delas inclúense dentro de categorías de taxones non ameazados: preocupación menor (LC), non hai datos suficientes para a súa avaliación (DD) ou non foron avaliadas (NE).
Destacar que no inventario bibliográfico están presentes 7 especies dentro da categoría “Vulnerable” segundo o catálogo galego de especies ameazadas: 2 aves rapaces ( Circus cyaneus e Circus pygargus), e 5 anfibios (Ra iberica, Ra temporaria, Chioglossa lusitanica, Hyla arborea e Pelobates cultripes). Seguindo o estado de conservación do catálgo español de especies ameazadas, estarían presentes 3 especies dentro da categoría “Vulnerable”: 2 aves rapaces (Circus cyaneus e Circus pygargus), e 1 anfibio (Chioglossa lusitanica).
Especificamente, en canto á fauna inventariada en campo, detectáronse un total de 19 especies, incluíndo 16 especies de aves (15 paseriformes e 1 ave rapaz, Buteo buteo), e tres mamíferos, Os seus scrofa, Capreolus capreolus e Nyctalus lasiopterus.
Afección moi severa á Paisaxe:
De acordo coa Lei 7/2008 do 7 de xullo, de protección da paisaxe de Galicia, apróbase o Catálogo das paisaxes de Galicia mediante o Decreto 119/2016 do 28 de xullo.
Dentro do catálogo de paisaxes de Galicia defínense 12 Grandes Áreas Paisaxísticas. A zona de estudo atópase dentro da denominada “Galicia Central”.
No catálogo, defínense tamén as Áreas de Especial Interese Paisaxístico (AEIP).
Mencionar que o Decreto 119/2016 expón, no artigo 3 Áreas de especial interese paisaxístico, que ademais das AEIP caracterizadas e delimitadas incluídas no catálogo, terán a consideración de áreas de especial interese paisaxístico os espazos de interese paisaxístico (EIP) delimitados polo Plan de ordenación do litoral de Galicia aprobado polo Decreto 20/2011.
Na zona de implantación do parque eólico áchase moi próxima a área de especial interese paisaxístico Serra do Suído, distando a menos de 400 m. A máis de 6 km estaría o AEIP Serra do Cando polo noroeste, e polo sueste a máis de 8 km áchase o AEIP Pena Corneira; esta última ten tamén status de monumento natural.
A poligonal do parque eólico sitúase sobre a AEIP Serra do Suído, co que se verá afectada de maneira moi severa polas diferentes infraestruturas que compoñen o parque eólico Uxo, e polas accións que abarcan a súa construción.
No Catálogo de Paisaxes de Galicia inclúense ademais, unha serie de miradoiros con valor paisaxístico. O miradoiro máis próximo á zona de afección, Miradoiro do Castro, atópase preto do 4 km ao sueste, situado no municipio de Avión, desde o cal se observa o encoro de Albarellos. Orientado na mesma dirección, e contorna ao 7 km de distancia, atópase tamén o Miradoiro de Avión.
Outros miradoiros son O Curro no municipio de Boborás a uns 8 km ao nordeste e o Alto dá Cruz do Seixo no municipio da Lama, a uns 9 km ao noroeste; distando ao redor de 10 km do emprazamento do parque eólico, atopamos Miradoiro Sisalto, Miradoiro de Castrelada, Miradoiro de Ou Sacro Corazón e Pena Aranda.
Outros miradoiros son o Alto dá Cruz do Seixo no municipio da Lama, a uns 9 km ao noroeste, e distando ao redor 15 km do emprazamento do parque eólico ao oeste atopamos: Miradoiro Sisalto, Miradoiro de Castrelada, Miradoiro do Sacro Corazón e Pena Aranda.
En relación ao camiño de Santiago, o “Camiño Portugués” e a “Vía de Prata”, sitúanse a un 26 km ao oeste e ao leste respectivamente da zona de implantación do Parque Eólico Uxo.
A implantación de aeroxeradores nas zonas elevadas fai que a conca visual do parque eólico cubra grandes extensións de zonas visibles, sobre todo a poucos quilómetros do núcleo do parque eólico.
As zonas con visibilidade completa do parque eólico son os cumes máis altos dos arredores. Nos vales e a medida que aumenta a distancia ao parque eólico, a visiblidad diminúe debido á orografía do terreo.
Polo tanto o impacto visual e paisaxístico é moi severo.
Efecto sombra severo:
A sombra que proxectan os aeroxeradores pode ser motivo de afección para as poboacións próximas, xa que as pas do rotor poden cortar a luz solar de maneira intermitente cando este atópase en movemento. No caso dos aeroxeradores do PE Monte Uxo, se ben s atópanse a máis de 500 m dos núcleos de poboación, o certo é que a súa altura e o diámetro elevado do rotor producen que este efecto sí sexa molesto para a veciñanza e moi severo, polo que poderían producir efectos para a saúde da poboación e dos ecosistemas.
Coñécese por este nome á problemática xerada con algúns veciños cuxas vivendas se atopan próximas a parques eólicos e aos que a sombra das pas ao virar pódelles causar molestias cando o aeroxerador atópase entre unha posición determinada do sol e a súa vivenda. Ese parpadeo das aspas virando evítase parando o muíño a determinadas horas de día programadas. Sen embargo, esta opción non se contempla por parte da mercantil promotora.
Abandono da zona (efecto baleiro) severo:
A perda indirecta de hábitat na zona afectada polos parques eólicos provoca que a avifauna e os quirópteros eviten esa zona, ao supoñer que a área ocupada por eles xa non estará dispoñible para a avifauna e quirópteros.
A mercantil promotora ignora que a altura dos aeroxeneradores é moi considerable ao igual que o diámetro do rotor, polo que os impactos sobre a perda de hábitats son moi severos.
Efecto barreira moi severo:
A presenza do parque eólico implica unha obstrucción significativa ao movemento da avifauna e dos morcegos, facendo que estes traten de esquivar o parque eólico, fragmentando a conexión entre posibles áreas de alimentación, invernada e cría. Ademais, os movementos necesarios para esquivar o parque eólico provocaan maior gasto enerxético que pode minguar o estado físico tanto das aves como dos quirópteros. Cómpre ter en conta ademais a presencia de especies ameazadas e vulnerables.
Efectos acumulativos e sinérxicos con outros parques existentes e en tramitación:
Indica a mercantil promotora Naturgy que:
“Por outra banda, data a distancia que separa os parques eólicos existentes e en tramitación, non se considera que se vaia a producir un efecto sinérgico e/ou acumulativo respecto diso. Mencionar que se seguirá realizando a análise da posible aparición de efectos acumulativos (sinérxicos ou adictivos) unha vez que o parque eólico atópese en funcionamento, incorporando segundo sexa o caso, outras instalacións que poidan interaccionar coa comunidade faunística do ámbito de estudo.
Tentarase na medida do posible obter os datos dos parques eólicos próximos á zona do parque eólico Uxo, para realizar a avaliación dos posibles efectos acumulativos e/ou sinérxicos do conxunto”.
O que indica a mercantil promotora en relación aos efectos acumulativos e sinérxicos é un despropósito e en absoluto pode demorar a avaliación destes impactos ao momento do funcionamento do parque. O que está a realizar a promotora é substraer da información pública a avaliación destes impactos, polo que a cidadanía afectada e o público en xeral queda sen coñecer que outros parques eólicos poden ter efectos sinérxicos ou acumulados con este e que efectos son.
Polo tanto, a mercantil debe aportar esta avaliación neste momento e ser esta obxecto de exposición pública, para que alomentos as persoas afectadas poidan realizar as alegacións que estimen oportunas. Non se poden obviar estes efectos acumulativos e/ou sinérxicos con outros parques dentro do trámite de avaliación ambiental, nin aprazar a súa avaliación ao momento de funcionamento do parque. Non se pode substraer da exposición pública a avaliación destes impactos de conxunto de parques en funcionamento e proxectados.
valfluvialdolouridocorcoesto.com 