Colabora e participa! Pica no enlace adxunto e descarga o modelo do recurso de alzada á autorización do parque eólico Ventumelo que afecta ao Macizo Central, ao val do río Navea e a especies en perigo de extinción como a águia real e á libélula macromia splendens. Só tes que cubrir a cabeceira do escrito cos teus datos persoais e asinar na última folla. Logo preséntao no Rexistro de calquer Administración pública ou se tes sinatura electrónica no rexistro dá Administración estatal no enlace: https://rec.redsara.es/registro/action/are/acceso.do ou coa Chave 365 no portal da Xunta de Galicia: https://sede.xunta.gal/ , a través do modelo de solicitude xenérica PR004A e adxuntando o arquivo coa alegación asinada. Tamén podes modificar o modelo. Fin do prazo para presentar as alegacións: 14/04/2023.
Colabora e participa! Pica no enlace adxunto e descarga o modelo de alegacións ao proxecto de execución do parque eólico Hépotas II en Muras. Só tes que cubrir a cabeceira do escrito cos teus datos persoais e asinar na última folla. Logo preséntao no Rexistro de calquer Administración pública ou se tes sinatura electrónica no rexistro dá Administración estatal no enlace: https://rec.redsara.es/registro/action/are/acceso.do ou coa Chave 365 no portal da Xunta de Galicia: https://sede.xunta.gal/ , a través do modelo de solicitude xenérica PR004A e adxuntando o arquivo coa alegación asinada. Tamén podes modificar o modelo. Fin do prazo para presentar as alegacións: 19 de xaneiro de 2023.
Colabora e participa! Pica no enlace adxunto e descarga os modelos de alegacións aos documento de inicio dos parques eólicos mariños flotantes San Brandán e San Cibrao. Só tes que cubrir a cabeceira dos escritos cos teus datos persoais e asinar na última folla. Logo preséntaos no Rexistro de calquer Administración pública ou se tes sinatura electrónica no rexistro dá Administración estatal no enlace: https://rec.redsara.es/registro/action/are/acceso Tamén podes modificar o modelo e melloralo. Fin do prazo para presentar as alegacións: 1 de setembro de 2021.
O Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico arquivou os expedientes dos parques eólicos mariños San Brandán e San Cibrao para comezar unha nova tramitación. Por iso ábrese de novo o prazo para presentar alegacións aos novos parques.
Ao abeiro do Convenio Europeo da Paisaxe, en vigor o 1 de marzo de 2004, e que España ratificou o citado Convenio o 26 de novembro de 2007 (BOE de 5/02/2008), o papel do dereito non é recoñecer e protexer un valor ou unha beleza paisaxística particulares; o que o dereito debe recoñecer en primeiro lugar e, por conseguinte protexer, é un valor complexo: a necesidade de toda a cidadanía de establecer unha relación sensible co territorio, de beneficiarse desta relación e de participar na determinación das características formais dos lugares que habitan ou frecuentan. Ninguén, incluído o goberno de España, ten dereito a emborronar a dimensión paisaxística dun territorio sen ter primeiro en conta o interese do conxunto da poboación local afectada. E o dereito á Paisaxe non pode ser determinado por un desenvolvemento económico que non ten en conta a aparencia dos territorios aos que afecta, senón que debe reflectir as verdadeiras aspiracións dos homes e mulleres que o habitan. E no caso dos parques eólicos San Cibrao e San Brandán o rexeitamento social é masivo. #stopeólicos
Antiga estrutura castelaria afectada polo aeroxenerador R-10
Antiga estrutura castelaria afectada polo aeroxenerador R-10
A área na cal se proxecta a instalación do proxecto eólico Rebordechao afecta os termos municipais de Laza, Maceda e Vilar do Barrio, pertencentes á provincia de Ourense (Galicia). O proxecto Rebordechao estará constituído por 28 aeroxeradores, conectados entre si e coa subestación transformadora 30/220 kV situada no propio parque (municipio de Vilar de Barrio), a través da cal se evacuará a enerxía producida mediante unha liña aérea de 220 kV que se conectará coa Subestación PE Sil 220 kV, esta LAAT atravesa os municipios de Maceda, Montederramo, Xunqueira de Espadanedo e Nogueira de Ramuín. O acceso xeral ao Parque Eólico realizaríase a través da infraestrutura viaria existente na zona. En concreto, o acceso partirá da autovía A-52, e a continuación pola estrada nacional N-525 desde o p. k. 177+300 ata a poboación de Verín ( p. k. 169), onde se tomará unha estrada local e a continuación a estrada provincial OU-113, ata o p. k. 20+500, onde o roteiro continúa por unha pista local que conduce ao emprazamento dos aeroxeradores R-24 e R-25. As actuacións necesarias para permitir o acceso ao parque atópanse nos municipios de Castrelo do Val, Laza, Cualedro, Verín e Monterrei.
Como afecta este proxecto eólico á Paisaxe?
Emprazamento da torre meteorolóxica próxima ao aeroxerador R-08
(Datos e imaxes obtidas do DOCUMENTO INICIAL PROXECTO DO PARQUE EÓLICO REBORCECHAO Termos Municipais de Nogueira de Ramuín, Xunqueira de Espadanedo, Montederramo, Maceda, Vilar do Barrio, Laza, Castrelo do Val, Verín, Monterrei e Cualedro (Ourense)).
Ademais de todos os impactos posibles sobre a paisaxe máis fermosa e singular do Macizo central ourensá, este proxecto prevé implantarse sobre hábitats prioritarios e de interés comunitario. Ao anterior hai que engadir a afección á zonas inundables e por proximidade á ZEC e ZPVN Macizo Central (COD. ES1130002), á ZEPVN Río Támega e á ZEPVN Bidueiral de Montederramo.
Santa Leocadia está situada na parroquia mazaricá de Sta. Baia de Chacín e accédese a través da estrada provincial Outes-Dumbría. Ademais dunha pequena capela e unha gran chaira, a contorna ofrece a posibilidade de contemplar a impresionante fervenza que forma o río do mesmo nome, e que transcorre entre unha gran carballeira.
Sen embargo, hoxe chegaba unha mala nova en relación a este lugar… A tala de carballos.
Corta de carballos na entorna da capela de Sta. Locaia (Leocadia), na parroquia de Sta. Baia de Chacín, Mazaricos. 01/12/2020
Podianse talar os carballos de Santa Locaia? Non.
A Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres.no seu artigo 2 establece:
“1. A presente Directiva ten por obxecto contribuír a garantir a biodiversidade mediante a conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres no territorio europeo dos Estados membros ao que se aplica o Tratado.
2. As medidas que se adopten en virtude da presente Directiva terán como finalidade o mantemento ou o restablecemento, nun estado de conservación favorable, dos hábitats naturais e das especies silvestres da fauna e da flora de interese comunitario.
3. As medidas que se adopten conforme a presente Directiva terán en conta as esixencias económicas, sociais e culturais, así como as particularidades rexionais e locais.
En Galicia non existe unha protección específica para este tipo de formacións e, ano tras ano, prodúcese a perda ou degradación de bosques antigos de gran valor ambiental e cultural. A case totalidade dos bosques nativos de Galicia correspóndese con hábitats de interese comunitario, a protección da cal, tanto dentro da Rede Natura 2000 como no resto do territorio, vén derivada, entre outras, polo artigo 45.3 da Lei 42/2007, do patrimonio natural e da biodiversidade. Pero esta protección así como a derivada doutras normativas autonómicas e estatais non resultan suficientemente efectivas para deter a perda de bosques nativos, especialmente de bosques de ribeira, carballeiras e bosques de encostas. Fóra da Rede defínense hábitats de interese comunitario non prioritario que deben ser protexidos, evitando os órganos competentes “a deterioración ou contaminación dos hábitats de interese comunitario, tanto prioritarios como non prioritarios”.
As carballeiras e os soutos son hábitats comunitarios non prioritarios (pero tamén sometidos a normas de protección que eviten a súa “deterioración”) que, segundo o Manual de Interpretación de los Hábitats de la Unión Europea (EUR-27 2007 e EUR-28 2013) e pola información técnica do Plan Director da Rede Natura 2000 de Galicia (2012), serían definidos como carballeiras galaico-portuguesas con Quercus robur e Quercus pyrenaica (9230) así como Bosques de Castanea sativa (9260).
En relación cos tipos de hábitats de interese comunitario (non prioritarios) de carácter arbóreo indicados, é pois de aplicación todos os supostos que atendan a protexelos da súa “deterioración” (artigo 42.3 da Lei 42/2007).
Neste sentido, a afección de determinados proxectos industriais sobre os hábitats de carballeiras (9230) e soutos (9260), como poden ser as Liñas de Alta Tensión (LATs) ou as derivadas das infraestruturas eólicas dán orixe a unha afección moi grave sobre o estado de conservación destas masas, ao provocar a súa redución superficial, a súa fragmentación, alterando a estrutura e as funcións ecolóxicas dun bosque nativo. A alteración debe, ademais, considerarse como permanente xa que os protocolos de actuación establecidos para a vexetación que se desenvolve baixo as catenarias e a súa zona de protección non resultan compatibles co mantemento dun estado de conservación favorable do ecosistema boscoso.
Polo tanto, as carballeiras e os soutos deberan ser obxecto de conservación e restablecemento, debendo a Xunta de Galicia e as demais Administracións implicarse máis na súa protección. É incompatible coa conservación destas calquer proxecto industrial que provoque a súa redución superficial, a súa fragmentación, altere a súa estrutura ou as súas funcións ecolóxicas.
Análise do “Proyecto sectorial Parque eólico Coto Das Airas Coto Das Airas S.L. Ourense, octubre de 2019” publicado ao abeiro da Resolución do 8 de outubro de 2020, da Xefatura Territorial de Pontevedra, pola que se somete a información pública o estudo de impacto ambiental e as solicitudes de autorización administrativa previa e de construción e aprobación do proxecto sectorial de incidencia supramunicipal do proxecto do parque eólico Coto das Airas, sito nos concellos da Lama e Fornelos de Montes da provincia de Pontevedra (expediente IN408A 2018/08)”.
O proxecto eólico Coto dás Airas emprázase directamente sobre a Serra do Suído, un emprazamento de alto valor natural e paisaxístico. Por este motivo a Serra atópase clasificada como unha Área de Especial Interese Paisaxístico (AEIP). Esta zona, xunto á Serra do Cando, son as de maior afección paisaxística en termos de visibilidade, aínda que tamén é certo que a zona xa presenta na actualidade un elevado número de aeroxeradores doutros parques. Ademais hai outras AEIP afectadas e con gran visibilidade.
A Lei 5/2019, do 2 de agosto, do patrimonio natural e da biodiversidade de Galicia no seu artigo 2 referido aos Principios xerais establece que:
“Son principios inspiradores desta lei:
f) a prevalencia da protección ambiental sobre a ordenación territorial e urbanística
g) a precaución nas intervencións que poidan afectar o patrimonio natural ou a biodiversidade”.
O «simple» acordo de someter a exposición pública este proxecto e a súa admisión a trámite xa puidera ser constitutivo de delito. O que se pretende con este proxecto é realizar unha clasificación do chan rústico de protección de espazos naturais e Área de Especial Interés Paisaxístico (AEIP), catalogada como tal no Catálogo das Paisaxes de Galicia, como chan rústico de protección de infraestruturas, Isto é unha transformación urbanística non amparada legalmente.
Ten moito peso na determinación do impacto paisaxístico a proximidade dos roteiros do Camiño de Santiago. A Vía da Prata queda a menos de 15 km aproximadamente e desprotexida respecto ao proxecto eólico, polo que as afeccións prevense importantes. Ademais hai roteiros e carreiros con afección visual severa.
Desde o punto de vista visual e paisaxístico o impacto do proxecto é moi severo. A isto hai que engadir a gran influencia visual que posúen as turbinas. Esta influencia é considerable e abrangue grandes distancias.
Por outra banda, o proxecto eólico afecta a hábitats protexidos. A Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres PREVÉ A CONSERVACIÓN DESTES E INDICA EXPRESAMENTE A OBRIGA DE MANTER E RESTABLECER OS MEMOS NUN ESTADO DE CONSERVACIÓN FAVORABLE, polo tanto o proxecto eólico do Coto dás Airas é INCOMPATIBLE cos obxectivos de conservación e mantemento en condicións favoralbes dos hábitats citados.
Ao respecto cómpre indicar que a Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres establece no seu artigo 2:
“1. A presente Directiva ten por obxecto contribuír a garantir a biodiversidade mediante a conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres no territorio europeo dos Estados membros ao que se aplica o Tratado.
2. As medidas que se adopten en virtude da presente Directiva terán como finalidade o mantemento ou o restablecemento, nun estado de conservación favorable, dos hábitats naturais e das especies silvestres da fauna e da flora de interese comunitario”.
Ausencia da avaliación conxunta e sinérxica dos demais parques eólicos existentes e previstos na área de actuación
Debido á cantidade de parques eólicos existentes ou proxectados na zona de afección do parque obxecto de estudo, é de esperar a existencia de efectos sinérxicos e acumulados. A empresa promotora non obstante, e pese a recoñecer que a análise das sinerxias provocadas por este tipo de infraestruturas e os seus efectos acumulativos é complexo, alude á escaseza de información e estudos existentes. Pero precisamente como promotora dun proxecto industrial destas características está obrigada a realizar estas análises e completar unha avaliación detallada dos impactos, xa que logo, ten que ser consciente que pretende implantar unha estrutura eólica moi agresiva nunha área de alto valor ambiental e paisaxístico, o que resulta a todas luces incompatible coa normativa actual. A mercantil promotora pretende obviar unha obriga legal preceptiva e determinante. Baixo ningún concepto pode esta derivar a valoración dos efectos acumulativos e sinérxicos á execución do Plan de Vixiancia ambiental da Serra do Suído. E precisamente porque xa hai outros proxectos eólicos na zona, máis apremia a necesidade de que se realice un estudo profundo dos impactos individuais e en conxunto deles. Para empezar, a mercantil promotora nin sequera recolle no Estudo de impacto ambiental, unha relación númerica dos parques nin identifica ás mercantís promotoras destes.
Características do proxecto e marco regulatorio
A Xunta de Galicia, por medio da Lei 5/2017, do 19 de outubro, de fomento da implantación de iniciativas empresariais en Galicia, introduciu determinadas modificacións na Lei 8/2009, de 22 de decembro, pola que se regula ou aproveitamento eólico e créanse ou canon ambiental e ou Fondo de Compensación Ambiental, entre as cales se incluía a posibilidade de presentar novas solitudes de autorización administrativa de parques eólicos nas áreas de desenvolvemento eólico incluídas no vixente Plan Sectorial Eólico. Neste novo marco liberalizador do sector inclúese o proxecto Parque Eólico Coto dás Airas.
No que respecta ao marco regulatorio autonómico, mediante Acordo do Consello de la Xunta de Galicia do 10 de xullo de 1997, declarouse o proxecto Plan Eólico de Galicia como de incidencia supramunicipal para os efectos previstos na Lei 10/1995, do 23 de novembro, de ordenación do territorio de Galicia.
O Plan Sectorial Eólico de Galicia ten como finalidade principal a de promover e potenciar a instalación “ordenada” de parques eólicos na comunidade autónoma de Galicia. Sen embargo, anos despois, a planificación territorial eólica de Galicia resulta un desastre ambiental e paisaxístico sen precedentes.
Mediante Acordo do Consello de la Xunta de Galicia do 5 de decembro de 2002, apróbase a modificación do proxecto sectorial de incidencia supramunicipal do Plan Eólico de Galicia, sendo este o marco actual para o desenvolvemento de proxectos de xeración eólica en Galicia.
O proxecto do Parque Eólico Coto dás Airas desenvólvese nas ADE denominadas Edreira, Carballoso e Suído II, cuxas características son as seguintes:
Concellos afectados polo ADE Edreira: Ponte Caldelas, A Lama e Avión.
Concellos afectados polo ADE Carballoso: Fornelos de Montes e A Lama.
Concellos afectados polo ADE Suído II: Fornelos de Montes, A Lama, Avión e Covelo.
O Parque Eólico Coto dás Airas estará constituído por 11 aeroxeradores de 4,0 MW de potencia unitaria, sendo a potencia total a instalar de 44,0 MW. Os terreos no que se desenvolverán todas as obras e instalacións do parque eólico están situados nos termos municipais da Lama e Fornelos de Montes, na provincia de Pontevedra.
Todos os aeroxeradores serán do modelo V136 – 4,0 MW con tecnoloxía Vestas, cunha altura de buxe de 112 metros sobre o nivel do chan e un diámetro de rotor de 136 metros.
Cada aeroxerador conectarase individualmente ao seu centro de transformación 0,72/30 kV, o cal irá situado no interior da propia torre. Os centros de transformación estarán así mesmo conectados entre si e coa subestación transformadora, a cal recollerá todas as liñas de 30 KV.
O acceso ao parque eólico proxéctase desde a estrada local que une os núcleos de Pordelapa (municipio de Avión) e Pigarzos (municipio da Lama), nos lugares denominados Catro Camiños (aeroxeradores números 1 a 10) e Chan de Viudal (aeroxerador número 11).
Os camiños interiores do parque tanto os que se executen de novo, como os xa existentes han de cumprir, por tanto, unha serie de características:
Anchura mínima: 6 metros.
Os terreos afectados polas infraestruturas proxectadas no parque eólico e as súas servidumes cabe clasificalos como Chan Rústico de Protección Forestal, ao ocupar Montes Veciñais en Man Común, Chan Rústico de Protección Patrimonial, ao existir bens patrimoniais protexidos, Chan Rústico de Protección das Augas, ao existir zonas de policía asociadas a leitos, Chan Rústico de Protección de Infraestruturas, debido á presenza de infraestruturas (parque eólico) e Chan Rústico de Protección de Espazos Naturais, ao existir zonas protexidas pola lexislación de conservación da natureza ou a reguladora de espazos naturais, flora e fauna.
Subestación Colectora
O Parque Eólico Coto dás Airas compartirá, con outros parques da contorna, a subestación para conexión á rede eléctrica denominada inicialmente “Subestación Colectora Suído”. Dita subestación localízase no ámbito xeográfico do proxecto Parque Eólico Laxabranca (expediente IN408A 2019/23). Proxectarase como unha infraestrutura común para conexión de varios parques eólicos da contorna e conectará, mediante unha liña de 132 kV, cunha segunda subestación colectora para o continxente de parques con conexión final prevista na futura Subestación Beariz 400 kV de REE.
O Parque Eólico Coto dás Airas sitúase a un 5 km ao sueste do núcleo da Lama e a un 6 km ao nordés de Fornelos de Montes, tal e como figura neste documento e na documentación gráfica que o acompaña.
O proxecto do Parque Eólico Coto dás Airas permitirá unha xeración eléctrica anual estimada de 128.982 MWh/ano.
En base ao anterior determínase que, en función das súas características, os terreos afectados polas infraestruturas proxectadas no parque eólico e as súas servidumes cabe clasificalos como Chan Rústico de Protección Forestal, ao ocupar Montes Veciñais en Man Común, Chan Rústico de Protección Patrimonial, ao existir bens patrimoniais protexidos, Chan Rústico de Protección das Augas, ao existir zonas de policía asociadas a leitos e Chan Rústico de Protección de Espazos Naturais, ao existir zonas protexidas pola lexislación de conservación da natureza ou a reguladora de espazos naturais, flora e fauna.
Transformación urbanística non amparada legalmente
Indica a mercantil promotora:
“Por tanto, o chan afectado polo proxecto de parque eólico nos concellos da Lama e Fornelos de Montes deberá cualificarse como Chan Rústico de Especial Protección de Infraestruturas superpoñéndose, de modo complementario, ás categorías actuais de Chan Rústico de Especial Protección que concorran no mesmo ámbito, de acordo co previsto no Artigo 34.4 da Lei 2/2016, do 10 de febreiro, do chan de Galicia«.
A superficie total con afección urbanística territorial é de 164,24 ha, correspondendo unha superficie de 92,25 ha no Concello da Lama e unha superficie de 71,99 ha no Concello de Fornelos de Montes.
Analizáronse dúas alternativas para a implantación do parque eólico, ademais da alternativa de non execución: a alternativa A e a B.
Os impactos para ambas as alternativas son similares, aínda que o número de impactos moderados e severos na alternativa B é superior á A, principalmente pola afección a hábitats naturais prioritarios.
As alternativas propostas para o parque eólico Coto dás Airas son moi similares respecto a os seguintes subfactores ambientais:
– Afección visual, debido a que a superficie desde as que é posible ver polo menos un aeroxerador é de aproximadamente 240 km2.
– Afección sonora, dado que en ambas as alternativas non se produce afección a núcleos habitados superiores aos que marca a lexislación. Aínda que a pegada sonora é superior na alternativa B.
– Afección á fauna dado que ambas as alternativas teñen os mesmos aeroxeradores e o territorio abarcado polo parque eólico (entendendo a poligonal) é a mesmo.
As diferenzas máis significativas entre ambas as alternativas respecto a as alteracións ambientais que pode xerar o proxecto danse sobre o subfactor hábitats.
A alternativa B afecta a hábitats catalogados como prioritarios, principalmente zonas de brezal húmido e turbeiras. Pero a alternativa A tamen.
A mercantil promotora indica que:
“Na actualidade, ao estar o territorio sometido a queimas seculares, a carballeira desaparece totalmente e os restos da orla de bosque refúxianse en lugares que quedaron a salvo do lume como son as vaguadas húmidas e as gretas dos roquedos próximos aos cumes”.
Impacto paisaxístico moi severo
A mercantil promotora indica: “Nos catálogos da Paisaxe (aprobados polo Decreto 119/2016, do 28 de xullo, polo que se aproba o Catálogo dás paisaxes) atópanse delimitados uns espazos considerados como Áreas de Especial Interese Paisaxístico (AEIP) con base nuns criterios establecidos polos redactores dos mesmos, coincidindo gran parte das súas áreas cos delimitados como Zonas de Especial Conservación”. Sen embargo, esta apreciación da empresa necesita dun matiz importante, e é que os redactores do Catálogo dás Paisaxes estableceron estas áreas en base ás Aspiracións da Cidadanía que ao abeiro do Convenio Europeo da Paisaxe participou na súa elaboración.
Existen ademais unha serie de Lugares de Especial Interés Paisaxístico (LEIP) moi afectados polo proxecto, isto é:
Forzáns (San Fiz) LEIP – Igrexa
Xende (San Paulo) LEIP – Igrexa
Gaxate (San Pedro) LEIP – Igrexa
Verducido (San Martiño) LEIP – Igrexa
As Estacas (Santa María) LEIP – Igrexa
Xesta (San Bartolomeu) LEIP – Igrexa
Xesta (San Bartolomeu) LEIP – Igrexa
A Laxe (San Xosé) LEIP – Igrexa
En canto ás Áreas de Especial Interese Paisaxístico (AIP), é evidente que os espazos máis afectados polas alternativas de parque desde un punto de vista visual, tanto pola súa conformación como pola súa exposición, son o AEIP de Serra do Cando e o AEIP de Serra do Suído.
Resulta moi severo o impacto do proxecto eólico proxectado sobre os espazos catalogados como Áreas de Especial Interese Paisaxístico, que se atopan dentro do espazo de 15 km.
As AEIP afectadas son:
Código AEIP Nombre
AEIP_05_05 Pazos de Arenteiro
AEIP_05_09 Pena Corneira
AEIP_05_16 Pozas e fervenzas do Río Cerves
AEIP_06_02 Río Deva
AEIP_07_29 Serra do Candán e Montes do Testeiro
AEIP_08_11 Val do alto Almofrei
AEIP_08_12 Serra do Cando
AEIP_08_13 Castelo de Soutomaior
AEIP_08_14 Río Oitavén
AEIP_08_15 Serra do Suído
AEIP_08_16 Río Barragán
AEIP_08_17 Traspielas
En canto aos 13 roteiros afectados, se ben 4 non teñen puntos con visibilidade, os restantes sí teñen tramos tramos con visibilidade tamén moi severa. Ademáis o grao de afección do proxecto ao Roteiro Foxo do Lobo é moi severa e incompatible, polo seu trazado xunto ao parque eólico.
Na páxina web do concello da Lama pódense identificar 5 roteiros de sendeirismo aos que hai que engadir o roteiro homologado pola Federación Galega de Montañismo PR- G 135 “Roteiro dá Escuadra”. Estes roteiros son roteiro “O Foxo do Lobo”, localizado dentro da poligonal do parque eólico, roteiro “A Freixa”, roteiro “Tralos Pasos do Camiño Real”, roteiro do río Barbeira ou “Roteiro dá Liberdade”, roteiro ambiental e cultural en «Verducido».
No concello de Fornelos de Montes identifícase o roteiro PR- G 164 “A Fraga de O Barragán” e a GR-58 “Sendeiro dás Greas”, ademais do roteiro “A Costa do Alén”.
No concello de Avión identifícanse tres roteiros: “Roteiro do Chozos”, “Roteiros da Praia Fluvial” e “Roteiro de Cuntín Vilano”.
Impacto moi severo sobre a avifauna
Indica a mercantil promotora que:
“O grupo de especies que se pode ver máis afectado pola implantación do parque eólico é o das aves”.
“En época de invernada, e especialmente nos pasos migratorios, a comunidade de aves presentes na zona pode incorporar novas especies que non nidifican na zona. Dadas as características de hábitats da zona, e a información existente (referencias citadas, consultas a bases de datos de observacións, e observacións propias), é previsible atopar por unha banda especies xeneralistas ou de distribución ampla en paso ou invernada en Galicia ou en hábitats similares (como pode ser Anthus pratensis) con algunhas outras de distribución máis restrinxida ou maior interese pola súa escaseza. Estas últimas estarían conformadas por algunhas especies propias de espazos abertos, e entre elas hai que destacar a presenza de limícolas invernantes (particularmente Pluvialis apricaria) e de aves rapaces diúrnas (particularmente Falco columbarius, Falco peregrinus, Gyps fulvus, Aegypius monachus –estas dúas especies principalmente a final do período estival–, Milvus migrans). Non se dispón de observacións sistemáticas regulares, polo que tampouco se pode descartar a presenza doutras especies (como Falco naumanni en período post-reprodutor)”.
Ao respecto cómpre indicar que a empresa promotora debera realizar un estudo detallado e en profundidade ao respecto. Non se realizou un seguimento das aves durante unha temporalización adecuada. Non se pode aprobar un proxecto eólico como o que se pretende, sen unha avaliación minuciosa e detallada das aves, se temos en conta precisamente que o proxecto prevese implantar nunha área prioritaria de reproducción, alimentación e dispersión de aves incluídas no Catálogo de Especies Ameazadas. Por todo isto, o proxecto eólico que se pretende e incompatible cos valores ambientais obxecto de protección e por tanto non debe aprobarse.
Hai que ter en consideración así mesmo que a poligonal do parque eólico localízase nunha área prioritaria de reprodución, de alimentación, de dispersión e de dispersión local de aves incluídas no Catálogo Galego de Especies Ameazadas, segundo a Resolución do 18 de setembro de 2018, dá Dirección Xeral de Conservación dá Natureza, pola que se delimitan as áreas prioritarias de reprodución, de alimentación, de dispersión e de concentración local de aves incluídas non Catálogo galego de especies ameazadas e disponse a publicación dás zonas de protección existentes na Comunidade Autónoma de Galicia en que serán de aplicación medidas para a protección dá avifauna contra a colisión e a electrocución en liñas eléctricas de alta tensión (DOG nº 187 do 1 de outubro).
Impacto sobre a Rede Natura
Os espazos naturais protexidos máis próximos á área de estudo corresponden ás Zonas de Especial Conservación (ZEC) “Río Tea” (código ES1140006) e a ZEC “Serra do Cando” (código ES1140014), este último tamén declarado ZEPVN segundo o Decreto 72/2004, do 2 de abril (código ES014 ENPR110077), situados a máis de 6 e 1,5 quilómetros, respectivamente, da área de proxecto. Tamén, atópase a uns 7,5 quilómetros, a “Serra de Pena Corneira”, declarado monumento natural mediante o Decreto 264/2007, do 20 de decembro (código 110093), aproximadamente a 11 km atópase a Serra do Candán declarada como ZEC co código ES1140013 e declarado como ZEPVN mediante o Decreto 72/2004, do 2 de abril, código ES014 ENPR110076.
Na área de implantación do parque eólico proxectado non se localiza ningunha superficie pertencente a Zonas de Especial Protección para as Aves (ZEPA) nin Áreas importantes para as aves (IBA).
Non obstante, que o parque eólico proxectado non se localice en Rede Natura non significa que non vaian a existir impactos directos ou indirectos sobre estes espazos protexidos, polo que cómpre aínda así que a mercantil promotora realice unha Avaliación das repercusións do proxecto sobre a Rede Natura.
Impacto moi severo sobre o patrimonio cultural e arqueolóxico
No ámbito de estudo localizáronse os seguintes elementos pertencentes ao patrimonio cultural: área de cautela Pedra dá Letra, área de cautela Xesteiro do Patataco/Coto do Recosto, área de cautela de Outeiro Raxado ou Laxa Partida, Pedra dá Letra (GA36019 RF7), Túmulo dá Portela dúas Xarotos (GA36025020), Caseta de Chan dá Misa/Coto do Nazo, Camiño Real/ Camiño Vreeiro/ Camiño dos Arrieiro, Chozos e Sesteiros, Foxo do Lobo, Pedra dá Letra (GA36025 R11), Petróglifo de Coto do Oural (GA36025041), Abrigo de Chan dos Mouros (GA36019013), Coto dos Ladróns, O Outeiro dos Mouros (GA32004025), Túmulo de Chan dá Pena ou Coto dos Mouros (GA32004024).
Impacto moi severo sobre os humidais da zona de afección
Dentro da poligonal do parque eólico sitúanse 10 humidais asociados principalmente a turberas altas, na seguinte táboa detállanse:
1140221 Turbeiras Altas As Landras
1140222 Turbeiras Altas O Campo
1140223 Turbeiras Altas As Puntillas
1140220 Turbeiras Altas Brea do Carro – 2
1140225 Turbeiras Altas Brea do Carro – 1
1140228 Turbeiras Altas Xesteiro do Anxeo
1140229 Turbeiras Altas Foxo do Lobo
1140230 Chan deVidual
1140234 Coto daPortela
1140235 Turbeiras Altas Chan do Valdohome
Impacto severo para as poboacións de lobo coa fragmentación do territorio
Nas cuadrículas UTM 10×10 km nas que se sitúa o Parque Eólico, cítase a presenza de lobo, que mantén poboacións na zona. O proxecto eólico localízase nunha área cunha densidade alta de lobo ibérico, con valores superiores a 2,29 lobos/km2, segundo o Decreto 297/2008, do 30 de decembro, polo que se aprobao Plan de xestión do lobo en Galicia (DOG nº 13 do 20 de xaneiro de 2009).
Impacto moi severo e incompatible cos Hábitats Prioritarios e de Interés Comunitario
Os hábitats actualmente presentes na área de implantación do proxecto eólico correspóndense con matogueiras, normalmente de porte baixo, prados, afloramentos rochosos e turberias principalmente, con presenza nas proximidades (vales e vertentes da serra) de repoboacións forestais e formacións boscosas.
Os hábitats naturais de interese comunitario requiren de zonas de especial conservación conforme á Directiva 92/43/CEE do Consello do 21 de maio de 1992 relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres, reflectida no Real Decreto 1193/98 do 12 de Xuño de 1998 e desenvolvida no Manual de Interpretación dos Hábitats da Unión Europea EUR 25 de abril de 2003 e a tradución ao castelán do mesmo polo Ministerio de Medio Ambiente en 2006.
Normativa de aplicación
– Lei 1/1995 de Protección Ambiental de Galicia, do 2 de xaneiro. Establécense as Normas de Defensa, Protección, Conservación e Restauración do Medio Ambiente, asegurando unha utilización racional dos Recursos Naturais. Está modificada pola Lei 9/2013, do 19 de decembro, do emprendemento e da competitividade económica de Galicia que derroga o Decreto 442/1990, do 13 de setembro, de avaliación do impacto ambiental para Galicia e tamén o Decreto 133/2008, do 12 de xuño, polo que se regula a avaliación de incidencia ambiental. E modifícanse os artigos 35 e 42, pola Lei 5/2019, do 2 de agosto.
– Lei 5/2019, do 2 de agosto, de patrimonio natural e da biodiversidade de Galicia, que define as categorías de espazos naturais protexidos. Derroga a Lei 9/2001, do 21 de agosto, de conservación da natureza e o Decreto 72/2004, do 2 de abril, polo que se declaran determinados espazos como zonas de especial protección dos valores naturais, e o Decreto 124/2005, do 6 de maio, polo que se regula a figura de espazo natural de interese local e a figura do espazo privado de interese natural.
– Decreto 37/2014, do 27 de marzo, polo que se declaran zonas especiais de conservación os lugares de importancia comunitaria de Galicia e apróbase o Plan director da Rede Natura 2000 de Galicia.
– Decreto 167/2011, do 4 de agosto, polo que se modifica o Decreto 88/2007, do 19 de abril, polo que se regula o Catálogo galego de especies ameazadas e actualízase devandito catálogo. Posteriormente ditouse a Orde do 6 de maio de 2014 pola que se inclúe á especie Cheilanthes guanchica C. Bolle no Catálogo galego de especies ameazadas, na categoría en perigo de extinción, co que na actualidade están incluídas no Catálogo 201 especies, 75 en perigo de extinción e 126 vulnerables.
– Lei 7/2008, do 7 de xullo, de protección da paisaxe de Galicia que ten por obxecto o recoñecemento xurídico, a protección, a xestión e a ordenación do territorio e o Decreto 119/2016, do 28 de xullo, polo que se aproba o Catálogo das paisaxes de Galicia.
– Lei 5/2017, do 19 de outubro, de fomento da implantación de iniciativas empresariais en Galicia, que ten por obxecto o fomento da implantación de iniciativas empresariais en Galicia mediante a previsión de medidas que faciliten o desenvolvemento, acceso e xestión do chan empresarial, a mellora da normativa de aplicación á devandita implantación e a previsión dos oportunos incentivos, así como a coordinación das actuacións das diferentes Administracións no marco do fomento e planificación da actividade económica en Galicia.
A apertura de viais, o acondicionamento doutros existentes, a creación de gabias para o cableado ou a realización das plataformas eólicas e as áreas de obra, supoñerá a eliminación do chan orixinal. A construción de viais elimina tamén a vexetación presente e crea novas superficies (noiros e cunetas) desprovistas de vexetación, superficies que deberán ser acondicionadas.
Serra do Suído
Os hábitats naturais de interese comunitario requiren de zonas de especial conservación conforme á Directiva 92/43/CEE do Consello do 21 de maio de 1992 relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres, reflectida no Real Decreto 1193/98 do 12 de Xuño de 1998 e desenvolvida no Manual de Interpretación dos Hábitats da Unión Europea EUR 25 de abril de 2003 e a tradución ao castelán do mesmo polo Ministerio de Medio Ambiente en 2006. Non poden ser por tanto nin eliminados, nin degradados. A normativa citada indica expresamente que estes hábitats deben ser conservados e manterse nun estado de conservación favorable.
A Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres establece no seu artigo 2:
“1. A presente Directiva ten por obxecto contribuír a garantir a biodiversidade mediante a conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres no territorio europeo dos Estados membros ao que se aplica o Tratado.
2. As medidas que se adopten en virtude da presente Directiva terán como finalidade o mantemento ou o restablecemento, nun estado de conservación favorable, dos hábitats naturais e das especies silvestres da fauna e da flora de interese comunitario”.
Na zona afectada polo parque eólico están presentes algúns hábitats prioritarios (comunidades con brezais húmidos principalmente).
A vexetación dominante é un pasteiro con Ulex europaeus, U. minor, Genista tridentata, Erica cinerea, E. umbellata, Calluna vulgaris e Daboecia cantabrica como especies máis abundantes. Nas zonas máis húmidas, próximas a cursos de auga, fórmanse turbeiras con Sphagnum sp. pl., Drosera rotundifolia, Apium inumdatum, etc., rodeadas das correspondentes comunidades higrófilas: cervunales con Nardus stricta e Juncus sp. pl. e brezales higrófilos con Erica cilliaris e Erica. tetralix.
Nos roquedos aparece a vexetación casmofítica correspondente con Saxifraga spatularis, Sedum sp. pl. e Asplenium sp. e nas súas proximidades ocasionalmente aséntase algún piornal con Genista florida e Cytisus striatus.
Afloramentos rochosos Afloramentos rochosos e brezais secos Afloramentos rochosos e pasteiros Brezais húmidos Brezais húmidos e cervunais Brezais húmidos e formacións turbosas Brezais húmidos, formacións turbosas e pasteiros Brezais húmidos, pasteiros e formacións turbosas Brezais secos Brezais secos
Cómpre reiterar que é totalmente INCOMPATIBLE a conservación e mantemento dos hábitats prioritarios coa implantación dun parque eólico.
De feito, a propia mercantil promotora indica literalmente: “Consideramos este hábitat dun gran valor ecolóxico, tendo en cuenta que son unha fonte de biodiversidade para a contorna”.
A importancia das turbeiras da Serra do Suído
As turbeiras prestan importantes servizos ecosistémicos, isto significa que entregan beneficios ás persoas e ao planeta como exemplo:
Conservación da biodiversidade: desempeñan un papel fundamental na conservación da biodiversidade, debido a que son refuxio dalgunhas das especies máis raras e inusuais da flora e fauna dependente dos humidais ( Ramsar, 2004).
Regulación do ciclo hidrolóxico: interveñen no ciclo hidrolóxico, debido á súa gran capacidade de reter auga. Estes ecosistemas son recargados por precipitacións e a auga que é captada libérase gradualmente cara ás concas. Tamén inflúen directamente na calidade da auga, xa que operan como filtro natural cara ás augas subterráneas, reducindo a mobilización e transporte de sedimentos e fixando compostos nocivos como metais pesados (Martínez Cortizas et ao., 2009).
Almacenamento de carbono: grazas á acumulación das capas de turba, participan na fixación de carbono (en maior medida que os bosques). Conteñen aproximadamente 1/3 das reservas de carbono do mundo, as cales son o resultado dun lento proceso de acumulación (Clymo et ao. 1998), sendo Sphagnum o principal xénero involucrado (Gerdol et ao., 1996).
Arquivos paleoambientais e arqueolóxicos: a través da acumulación de turba constitúen arquivos paleoambientais que serven para reconstruír os cambios paisaxísticos do pasado e os climas anteriores.
Tamén é o tipo de humidal máis importante para o patrimonio cultural, especialmente pola súa capacidade de preservar restos arqueolóxicos e o rexistro paleobiolóxico mergullados en auga e en condicións de desoxixenación (Ramsar, 2004).
Polo tanto, o parque eólico proxectado é totalmente incompatible co mantemento das turbeiras existentes, xa que procede á súa eliminación.
O dereito fundamental á participación implica o deber da mercantil promotora de realizar enquisas ou consultas populares, para coñecer o nivel ou grao de aceptación da cidadanía afectada con respecto ao proxecto industrial que pretende implantar no ámbito da comunidade local afectada, sobre todo se temos en conta que o Plan Sectorial Eólico de Galicia, (aprobado definitivamente polo Consello de la Xunta de Galicia o 1 de outubro de 1997, nos termos que recolle a resolución da Consellería de Industria e Comercio do 14 de outubro de 1997), e con unha modificación do Plan Sectorial Eólico de Galicia, aprobada definitivamente polo Consello de la Xunta de Galicia o 5 de decembro de 2002, nos termos que recolle a resolución da Consellería de Industria e Comercio do 20 de decembro de 2002 (D.O.G. 3/01/03), non incorpora a normativa das Paisaxes nen foi obxecto no seu momento da preceptiva participación pública que esixe a Lei 16/2010 de 17 de decembro, de organización e funcionamento da Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia.
A Comunidade Autónoma de Galicia conta, desde a publicación do Decreto 119/2016, do 28 de xullo, cun Catálogo de Paisaxes, consecuencia da aplicación da Lei 7/2008, do 7 de xullo, de Protección da Paisaxe de Galicia. O Catálogo das paisaxes de Galicia, ao amparo do disposto no artigo 9.3 da Lei 7/2008, do 7 de xullo, de protección da paisaxe de Galicia, identifica determinadas zonas xeográficas como áreas de especial interese paisaxístico, en atención aos valores naturais e culturais alí presentes.
O proxecto eólico Coto dás Airas emprázase directamente sobre a Serra do Suído, un emprazamento de alto valor natural e paisaxístico. Atópase por iso clasificada como unha Área de Especial Interese Paisaxístico.
XUSTIFICACIÓN NORMATIVA
Convenio europeo da Paisaxe
O Convenio Europeo da Paisaxe compromete a tomar medidas xerais de recoñecemento das paisaxes; de definición e caracterización; de aplicación de políticas para a súa protección e xestión; de participación pública e de integración das paisaxes nas políticas de ordenación do territorio, así como nas políticas económicas, sociais, culturais e ambientais. Tamén sobre a sensibilización cidadá, a educación e a formación de expertos.
O Convenio Europeo da Paisaxe entrou en vigor o 1 de marzo de 2004. España ratificou o citado Convenio o 26 de novembro de 2007 (BOE de 5/02/2008). Está en vigor no noso país desde o 1º de marzo de 2008.
Artigo 1 – Definicións
Para os efectos do presente Convenio:
por “paisaxe” entenderase calquera parte do territorio tal como a percibe a poboación, cuxo carácter sexa o resultado da acción e a interacción de factores naturais e/ou humanos;
A paisaxe é unha PERCEPCIÓN SUBXECTIVADA POBOACIÓN QUE INTERACTUA CON ELA. (Non é por tanto unha percepción de empresas alleas que co único fin de ánimo de lucro pretenden arrebatárllela a esa poboación).
O Convenio recoñece todas as formas das paisaxes europeas, naturais, rurais, urbanos e periurbanos, e tanto as emblemáticas como as ORDINARIAS. Concerne aos compoñentes naturais, culturais e humanizados e ás súas interconexións. O Convenio considera que os valores naturais e culturais ligados á diversidade e calidade das paisaxes europeas supoñen un deber para os países europeos de traballar colectivamente na súa protección, planificación e xestión.
Que se entende por “Obxectivo de Calidade Paisaxística”?
por “obxectivo de calidade paisaxística” entenderase, para unha paisaxe específica, a formulación, por parte das autoridades públicas competentes, das aspiracións das poboacións no que atinxe ás características paisaxísticas da súa contorna;
De aquí dedúcese a lexitimidade da participación da cidadanía (enquisa entre a poboación afectada /consulta popular….etc).
As avaliacións de impacto ambiental de calquer plan, proxecto…etc. teñen que recoller no Estudo da Paisaxe os obxectivos de calidade paisaxística, que se ben son formulados pola Xunta, teñen que recoller as aspiracións das poboacións no que atinxe ás características paisaxísticas da súa contorna.
A norma refírese expresamente ás ASPIRACIÓNS DA POBOACIÓN!!!! Non da mercantil promotora dos proxectos eólicos, por exemplo.
Artigo 5 – Medidas xerais Cada Parte comprométese a:
a. recoñecer xuridicamente as paisaxes como elemento fundamental do medio humano, expresión da diversidade do seu patrimonio común cultural e natural e como fundamento da súa identidade;
b. definir e aplicar en materia de paisaxes políticas destinadas á protección, xestión e ordenación da paisaxe mediante a adopción das medidas específicas contempladas no artigo 6;
C. ESTABLECER PROCEDEMENTOS PARA A PARTICIPACIÓN DO PÚBLICO, as autoridades locais e rexionais e outras partes interesadas na formulación e APLICACIÓN DAS POLÍTICAS en materia de paisaxe mencionadas na anterior letra b.
Artigo 6 – Medidas específicas
D Obxectivos de calidade paisaxística
Cada Parte comprométese a definir os obxectivos de calidade paisaxística para as paisaxes identificadas e cualificadas, previa consulta ao público, de conformidade co artigo 5.c.
CONCLUSIÓNS:
Como queira que o Plan Sectorial Eólico de Galicia aprobado no ano 2007 e modificado no ano 2002, non integra os obxectivos de calidade paisaxística (posto que non integra a normativa da Paisaxe, por ser posterior á data da súa aprobación), é preciso que cada proxecto eólico a desarrollar, conte con un proceso específico de participación da cidadanía, que recolla as aspiracións desta con respecto ao proxecto a implantar e que axude ao órgano ambiental a formular os obxectivos de calidade paisaxística para a área afectada e cumprir deste xeito, coas obrigas derivadas do Convenio europeo da Paisaxe.
A avaliación adecuada das repercusións de proxectos sobre a Rede Natura 2000 é unha cuestión relevante, que ás veces «esquece» o órgano ambiental da Xunta de Galicia, en proxectos que afectan a espazos LIC/ZEC e ZEPA
Non sucede só con proxectos eólicos ou doutro tipo. As veces ocorre con algo tan aparentemente inocuo como os roteiros ou camiños de sendeirismo que se proxectan polos espazos ZEPA do litoral galego. E isto non é unha cuestión baladí pola importancia dás súas afeccións. Cando se fala dá Rede Natura, non só trátase de realizar unha avaliación ambiental ordinaria ou simplificada do proxecto, senón que hai que engadir a avaliación adecuada dás repercusións de proxectos sobre a Rede Natura 2000.
A aplicación do principio de precaución aconsella que cando se aprecie que existe obxectivamente algunha “posibilidade”de afección sobre algún espazo RN2000, entón a avaliación de impacto ambiental ha de considerar e incluír a avaliación de repercusións sobre Rede Natura 2000, e coa información que se xere os órganos ambientais competentes poderán apreciar se os efectos avaliados son significativos ou non.
Espazos ZEPA. Fonte: Ministerio de Medio Ambiente
O proceso para realizar unha avaliación adecuada de repercusións sobre a Rede Natura 2000 é basicamente común para a elaboración de Documentos Ambientais e de Estudos de Impacto Ambiental, sempre que se teñan en conta as diferenzas esenciais no alcance entre unha avaliación simplificada (determinar se o proxecto terá ou non impactos ambientais significativos para decidir se se somete ou non a un procedemento ordinario) e unha avaliación ordinaria (determinar a admisibilidad dos impactos, as condicións en que se pode autorizar o proxecto e o seu seguimento). A información resultante integrarase nun apartado de Avaliación de repercusións sobre Rede Natura 2000 do Documento ambiental ou do Estudo de impacto ambiental, segundo proceda.
En proxectos do Anexo II da Lei 21/2013, para determinar se existe algunha “posibilidade” de afección sobre algún espazo RN2000 que requira abordar dita avaliación, o promotor pode solicitar opinión ao órgano de xestión da Rede Natura 2000, ou ben exporse unha serie de preguntas como:
Hai espazos RN2000 xeograficamente solapados con algunha das accións ou elementos do proxecto nalgunha das súas fases? Hai espazos RN2000 na contorna do proxecto que se poden ver afectados indirectamente a distancia por algunha das súas actuacións ou elementos, incluído o uso que fai de recursos naturais (auga) e os seus diversos tipos de residuos, verteduras ou emisións de materia ou enerxía?
Hai espazos RN2000 na súa contorna nos que habita fauna obxecto de conservación que pode desprazarse á zona do proxecto e sufrir entón mortalidade ou outro tipo de impactos (p. ex. perda de zonas de alimentación, campeo, etc)?
Hai espazos RN2000 na súa contorna cuxa conectividade ou continuidade ecolóxica (ou o seu inverso, o grao de illamento) pode verse afectada polo proxecto?
Se a resposta a algunha destas preguntas é Sí, ou existen dúbidas, entón débese realizar a avaliación de repercusións sobre natura 2000, e incluíla dentro dos documentos de avaliación de impacto ambiental (simplificada ou ordinaria) do proxecto.
No caso de proxectos que non estean nos Anexos I e II da Lei 21/2013, corresponde, en primeiro lugar ao promotor do proxecto, e en segundo lugar ao órgano substantivo, o realizar un filtrado elemental para apreciar se existe ou non algunha “posibilidade” de afección que determine a avaliación de repercusións RN2000 e a realización dunha avaliación de impacto ambiental simplificada do proxecto.
Recoméndase abordar a avaliación de repercusións sobre RN2000 en calquera caso en que se aprecie obxectivamente algunha “posibilidade” de afección, á marxe de que esta acabe ou non cualificándose como “apreciable” ou “significativa” cando a avaliación iniciada proporcione información suficiente.
Obxectivos de conservación do espazo Rede Natura 2000
A identificación dos obxectivos de conservación dun lugar Rede Natura 2000 pode ser algo diferente segundo o lugar teña un plan de xestión en vigor ou non o teña. En espazos Natura 2000 que carecen de Plan de Xestión aprobado, e en cuxas normas de declaración tampouco se determinaron obxectivos de conservación máis específicos, cabe considerar extrapolables e directamente aplicables os obxectivos xerais de conservación da Rede Natura 2000, que de acordo coas Directivas 92/43/CEE e 2009/147/CE poden reformularse como:
Nun LIC /ZEC: o manter nun estado de conservación favorable os hábitats do Anexo I e as especies do Anexo II da Directiva 92/43/CEE que fosen consignados no seu formulario normalizado de datos.
Para unha ZEPA: manter nun estado de conservación favorable ás especies de aves do Anexo I da Directiva 2009/147/CE, así como outras especies de aves migratorias de chegada regular.
Para que a avaliación de repercusións sobre Rede Natura 2000 resulte adecuada, necesariamente debe alcanzar certo grao de desagregación e detalle. Debe realizarse unha avaliación para cada alternativa do proxecto. E dentro da análise de cada alternativa sobre cada espazo, debe darse unha consideración diferenciada ás repercusións do proxecto sobre cada hábitat ou especie obxecto de conservación ou sobre calquera outro tipo de obxectivo de conservación formulado polo plan de xestión que poidan verse afectados (visión de espazo). Así mesmo, en caso de coñecerse a existencia, ao exterior dos espazos Rede Natura 2000, de determinados elementos da paisaxe ecoloxicamente relacionados cos devanditos espazos que posúan primordial importancia para a biodiversidade e a coherencia da Rede (corredores ecolóxicos e refuxios de paso (stepping stones) sinalados no artigo 10 da Directiva 92/43/CEE), para que a avaliación de repercusións sexa adecuada é igualmente necesario telos en conta e incluír neste paso a identificación preliminar dos impactos previsibles do proxecto sobre os devanditos elementos (visión de Rede).
Ficha de avaliación por impacto
As conclusións sobre cada un dos impactos avaliados pódense resumir e reflectir nunha ficha por impacto.
Plano de impactos
Para mellorar a comprensión dos efectos, e facilitar o deseño e localización das medidas preventivas e correctoras, é recomendable que a localización do conxunto de impactos identificados para cada alternativa sobre cada lugar represéntese nun plano de impactos.
Consideración de impactos acumulados ou sinérxicos con outros proxectos, plans ou programas.
Hai que avaliar as repercusións do proxecto, ou do macroproxecto funcional no caso de proxectos fraccionados. Se o proxecto ten varias alternativas, avaliáronse as repercusións de cada unha delas. A aplicación do primeiro parágrafo do artigo 46.4 da Lei 42/2007 e do artigo 6.4 da Directiva 92/43/CEE require que cando existan outros proxectos, plans ou programas que tamén poidan afectar os hábitats e especies obxecto de conservación no lugar de maneira acumulada ou sinérxica co proxecto que é obxecto de avaliación, na avaliación e na posterior decisión sobre o proxecto sexan considerados os seus efectos acumulados ou sinérxicos
Determinación das medidas preventivas e correctoras, do impacto residual, das medidas compensatorias ordinarias e das especificidades de seguimento e vixilancia e Plano de medidas compensatorias
É recomendable que as medidas compensatorias ordinarias do conxunto dos impactos residuais permanentes identificados para a alternativa sobre cada lugar represéntense sobre un plano.
Especificacións de vixilancia e seguimento do impacto e as súas medidas mitigadoras
Na ficha de cada impacto avaliado sobre obxectivo de conservación tamén se especificará a forma de seguimento da execución e a eficacia das medidas preventivas, correctoras e compensatorias previstas fronte ao impacto avaliado, incluíndo a súa metodoloxía e calendario
O apartado específico de Avaliación de repercusións do proxecto sobre Rede Natura 2000, a incluír tanto en Estudos de impacto ambiental como en Documentos ambientais ha de alcanzar un alto nivel de detalle, calidade e claridade, de forma que, na posterior fase de consulta ás administracións xestoras de Rede Natura 2000 e aos demais interesados, e no seu caso na fase de información pública, permita que os distintos axentes participantes na avaliación poidan dispoñer de elementos de xuízo suficientes para emitir os seus respectivos informes ou alegacións, centrados en aspectos substanciais da avaliación que contribúan a un bo resultado final.
Diferenzas na documentación necesaria para avaliacións ordinarias e simplificadas:
O contido do parágrafo específico de avaliación das repercusións do proxecto sobre a Rede Natura 2000 debe ser esencialmente o mesmo en estudos de impacto ambiental (avaliación ordinaria) e en documentos ambientais (avaliación simplificada).
Con todo, hai algunhas diferenzas entre ambos os tipos de procedemento que poden dar lugar a matices na información en cada caso necesaria.
A información para cada alternativa do proxecto nas avaliacións simplificada e ordinaria:
Para o documento ambiental do procedemento simplificado, o artigo 45.1 da Lei 21/2013 prevé no seu apartado c) que na exposición das alternativas estudadas xustifíquense as razóns da solución adoptada tendo en conta os seus efectos ambientais; pero logo nos seus apartados d) relativo á avaliación dos efectos sobre o medio ambiente, e) de medidas mitigadoras, e f) de seguimento, xa unicamente refírese a “o proxecto”, dando a entender que nestes tres apartados o que se require é información relativa á alternativa do proxecto seleccionada.
Sendo así, en procedementos simplificados a Avaliación de repercusións do proxecto sobre Rede Natura 2000 debe estenderse á avaliación de impactos sobre Rede Natura 2000 de todas as alternativas, de maneira que sexa posible xustificar a selección de alternativa en base para os efectos de cada unha sobre a Rede Natura 2000.Con todo, no que se refire ás medidas mitigadoras dos impactos previstos e ao seu seguimento, de acordo con esta normativa non sería estritamente esixible o incluír a información correspondente ás alternativas non elixidas.
Pola contra, no procedemento ordinario, o Anexo VI da Lei 21/2013 prevé para o estudo de impacto ambiental que se avalíen os impactos e determínense as medidas preventivas, correctoras e compensatorias para todas as alternativas do proxecto. Por iso, no procedemento ordinario a Avaliación de repercusións do proxecto sobre Rede Natura 2000 sí debe contemplar preceptivamente tanto a avaliación de impactos como a determinación das medidas mitigadoras e o seu seguimento para todas as alternativas do proxecto.
Información complementaria para casos en que se prevexa a xeración dun prexuízo á integridade dalgún lugar da Rede:
A apreciación da posibilidade de que un proxecto pode causar un prexuízo á integridade dalgún lugar RN2000 corresponde ao órgano ambiental, e adoita ter lugar despois de que o seu estudo de impacto ambiental (procedemento ordinario) fose sometido a información pública e a consultas á administración xestora dos espazos RN2000 afectados e aos demais interesados, ou ben de que o documento ambiental (procedemento simplificado) fose sometido a consultas á devandita administración xestora e aos interesados.
Con todo, é posible que o promotor chegue a esta mesma apreciación, durante a elaboración do seu estudo de impacto ambiental ou documento ambiental, e antes de sometelos á fase de consultas ou información pública. Se se dese este caso, cabe diferenciar a información para incluír na Avaliación de repercusións do proxecto sobre Rede Natura 2000 segundo o tipo de avaliación que se estea realizando: Se é unha avaliación ordinaria, entón é moi recomendable que o apartado de Avaliación de repercusións do proxecto sobre Rede Natura 2000 do Estudo de impacto ambiental xa inclúa, adicionalmente, os contidos xustificativos do cumprimento das condicións sinaladas polos apartados 5, 6 e 7 do artigo 46 da Lei 42/2007, de maneira que devanditos contidos póidanse ter presentes nas posteriores fases de información pública e consultas á administración xestora RN2000 e aos demais interesados. Iso aumenta moi significativamente a transparencia e publicidade da avaliación, evita a necesidade de solicitar a posteriori ao promotor devanditos contidos para realizar sobre os mesmos novas consultas complementarias, e acurta significativamente o tempo do procedemento.
Se é unha avaliación simplificada, no apartado de Avaliación de repercusións do proxecto sobre Rede Natura 2000 do Documento Ambiental, cabe concluír as razóns polas que se considera que o proxecto vai causar devandito prexuízo á integridade dalgún lugar, pero sen necesidade de engadir ao documento os contidos xustificativos do cumprimento das condicións sinaladas polos apartados 5, 6 e 7 do artigo 46 da Lei 42/2007, pois iso debe facerse posteriormente no contexto da avaliación de impacto ambiental ordinaria do proxecto prescrita polo correspondente Informe Ambiental con que conclúe a avaliación simplificada, que ademais deberá reflectir o resultado da avaliación de repercusións practicada.
O nivel de esixencia e de detalle que ha de ter a Avaliación de repercusións do proxecto sobre Rede Natura 2000 ha de ser o mesmo nunha avaliación simplificada que nunha avaliación ordinaria.
«Amar as Paisaxes, proposta de poesía participativa» é un poemario que resultou do proxecto de poesía participativa impulsado pola asociación ambiental e cultural Petón do Lobo a nivel Galicia, no primeiro semestre deste ano. A temática, centrada na posta en valor das paisaxes, pretende acumular e reflictir as experiencias, vivenzas e sensacións que as persoas creadoras participantes consideraron transmitir en máis dun cento de poesías que configuran o libro. A Paisaxe, como Ben Común e Dereito individual e colectivo, é a temática que aborda este poemario desde múltiples puntos de vista.
A Paisaxe é froito da percepción específica de cada ser humano. E doutra banda, tamén é un ben común, en tanto que todos os seres poden percibilo e por tanto, lelo, entendelo e asumilo de formas distintas. A Paisaxe é un ben común que non exclúe a ningúen.
A Paisaxe, tal e como demostra o poemario, é multifacética e polisémica. Pode haber moitas paisaxes e outras tantas percepcións e interpretacións feitas por calquer ser humano que o perciba. A pesar diso, non existe outro constructo intelectual con esas características e potencialidades capaces de combinar o obxectivo co subxectivo e o tanxible co intanxible.
Ademais diso, a paisaxe alberga outros valores que teñen efectos no ser humano que o percibe. Por exemplo, a paisaxe pódenos chegar a prover dun certo grao de benestar e coadxuva á obtención de mellores condicións de saúde. Estes efectos da paisaxe derívanse da interacción entre as características biofísicas deste e os procesos perceptivos das persoas espectadoras.
A Paisaxe ostenta a categoría de utilitas publica, esa utilidade pública que acubilla tanto valores estéticos como éticos, que dalgunha forma, atesouran o dereito á vida, xa que a defensa e protección da paisaxe significa a salvagarda do medio ambiente e da natureza, para as xeracións presentes e futuras, pero tamén, a protección duns marcos socioculturais determinados ancorados na historia.
Velaquí algúns exemplos desa paisaxe multifacética e polisémica que se recollen no poemario:
(Depósito Legal: C 974-2020).
«Desde a parroquia veciña de Langueirón, a nosa socia Tamara envíanos unha fermosa poesía con unha imaxe do vello muíño da Vitureira, á beira do río Anllóns.
Na volta do río
Tempos esquecidos.
Muíños fariñeiros desfeitos
entre os talos sarmentosos das hedras tersas que ruben polos troncos.
Nova vida desde a vida vella.
Medran hedras nas pedras dos meus lugares.
Toxos, fentos, xestas e silvas…
Cachotes de pedras amoreadas,
agora donceis das hedras que medran na beira do río…
Hedras que enraman e van dependurando aquí e acolá
anacos da memoria.
Correolas da carraxe que xera o esquecemento…
de muíños que xa non cantan.
E esmorecen, esquecidos, na volta do río.
Cando só canta o río
ese melancólico monólogo
que di o que cala en balde.
Hedras que agachan ruínas,
dos ollos das que buscan
nos escombros do pasado.
E o tempo pasa
reflectindo noites e arrastrando días…,
coma se nada.
O vello muíño da Vitureira, á beira do río Anllóns, en Langueirón (Ponteceso)
Río Anllóns ao seu paso por Cereo (Coristanco)
«Desde Carballo, a nosa socia Paula María, envíanos esta fermosa poesía moi acorde coa seca que estamos a vivir arestora.
Por que non canta o río?
Auga, onde vas?
Auga do río, onde descansas?
(Pido permiso á Terra para que brote Auga.
Pido perdón por todo o mal que che fixemos…)
E todo xa é nada
porque o río decidiu morrer.
Porque as cinzas cubriron o leito.
E non dixo nada.
Porque matámolo.
Porque enchémolo de entullo,
porque magoámolo,
porque lle roubamos a auga,
porque o ferimos de morte,
porque o abandonamos…
E ti que decidiches
cravar as raíces na terra e
arrincar do interior a forza que che dá
para agromar e arrolarte ao vento,
e demostrar,
que sen a terra non se vive,
sen o aire non se respira,
sen auga mórrese.
E loitar cada día..
para vivir nun país sen auga.
Buscar en cada río,
noutrora o país dos mil ríos,
a auga que te alimenta.
E sentir que non hai auga.
E os salgueiriños e as abelairiñas dixeron: non.
E as xuncas dixeron: non.
E búscote na ribeira do río,
búscote na fonte vella,
búscote na borrasca cargada de choiva e frío
e non te atopo.
Onde estás Auga?
Por que non canta o río?
Por que non ri a fonte?
Onde fuxiches?
Contaminación no río Anllóns ao seu paso por Carballo
«O noso amigo e socio Xosé, envíanos este poema desde Bustelo, un lugar da parroquia de Valenza (Coristanco), afectado por proxectos eólicos.
Ousadía
Mandas con arrogancia na montaña,
posúes con orgullo o vento,
tes a ousadía de criar castelos no ceo.
Mais ….arrincaremos eses delirios con forza das túas entrañas,
e plantarémolos na túa testa,
para que nela vexas medrar dólares e afogues
no abafo da abundancia
e morras de tristeza,
na secura do deserto
porque… o aire é noso,
a montaña é nosa,
o ceo é noso.
Noso é.
De ninguén máis.
Debuxo feito polo autor inspirado no proxecto eólico de Bustelo
«Desde o Val Miñor, o noso socio Brais e a súa familia envíannos esta poesía adicada ao monte Perrol, tras visitalo a pasada fin de semana. O amor polas nosas paisaxes….
Monte Perrol
Porque en ti está a orixe,
porque loitas pola vida e queres atrapar o sol coas espirais dos teus cornos.
Porque restauras as almas co silencio do teu cumio.
Espazo sagrado que rexenera vidas humanas
baleiras, insignificantes…mortas.
A beleza das túas paisaxes envólvenos intensamente.
Constelación con un corno en espiral…, que dominas os ceos…, ariete…
Porque representas a orixe metafísica do mundo coas espirais da túa
Cabeza Carneiro.
Impulso cara a vida, eterno empezar e eterno renacer da vida,
dá luz.
Pedra Alba, Perrolúa…
Bautismo de Luz e Sabedoría…
Talismán que custodias as mámoas dos nosos ancestros.
Símbolo da forza que che dá a túa natureza pétrea,
mais coa necesidade da humildade pasas despercibida.
Liderazgo, poder e capacidade de actuación frente a adversidade,
Resiliencia… e sacrificio.
Fertilidade e procreación.
Chörten; aire e saber dos actos.
O sol e a lúa que te rematan evocan o éter e a sabedoría da lei natural.
Con impulso atravesas as tebras e abres as murallas.
Fillas do Sol que loitan contra as tebras.
Incluso a fortaleza ás veces precisa ser humilde…
Aos teus pés Vista Alegre e o val de Bello.
En fronte o Alto do Resío…
A túa beira, Aldemunde e o val do Lourido…
O reencontro contigo é algo moi ancestral, que o ser humano esqueciu…
Algo poderoso…
E alí onde queira que as túas rocas emerxan, máis aló do murmurio e os ecos do silencio, tan só brillan os escintileos do firmamento, as constelacións…,
o Infinito.
Monte Perrol en Cabana de Bergantiños (A Coruña)
«Desde Xaviña, en Coristanco, Carme envíanos este regalo de poesía….
Quero ser…
Quero ser esa flor,
amarela,
chea de cor,
que rabuña o ceo,
e lle dá sabor.
Dourada ten a tarde o sorriso.
Quero ser..
a vida que dá
sen querer
nada a cambio.
Quero ser esa flor…
que ilumina ese campo,
que dá beleza e esperta dor,
quero ser esa flor.
Esa flor que madrugou esta primavera…
e que o vento aínda non esfollou.
Quero ser esa flor …
Quero ser esa flor…
O amigo Francisco enviounos desde Arteixo unha poesía que xa forma parte do Poemario “Amar as Paisaxes”, unha proposta de poesía participativa”, no que colaboran coas súas achegas máis dun cento de persoas de toda Galicia.
O piñeiral maior
O piñeiral maior
murmuroume un conto
de espolio da terra.
O piñeiral maior contoume un conto
de depredadores
que compadrean:
para esgotar a auga,
contaminar o chan,
roubar o vento
e comprar dignidades e honras.
«porque as dignidades hai tempo que están de saldo…».
O piñeiral maior
atesoura vellas historias malas
de odio á terra, que causan pavor..
O piñeiral maior
adormece no vento a
espera dun tempo mellor.
O piñeiral maior…
(Poema incluido na obra: Amar as Paisaxes, proposta de poesía participativa, editado e publicado pola asoc. ambiental e cultural Petón do Lobo, Depósito Legal: C 974-2020).
Piñeiral preto de Cudeiro, en Corcoesto (Cabana de Bergantiños)
E non podía fallar unha lembranza ao río Lourido, o gran afluente do río Anllóns, ao seu paso por terras de Cabana, Coristanco e Ponteceso….
O río Lourido
É o que ten nacer en terra de lobos,
camiñar devagar no roteiro dos corvos
que buscan o leste cando o ocaso,
desde a fonte Cardeira ata o Anllóns;
lembrar outros tempos e historias vellas,
acoller outros regos e fontes novas
de amoríos, pan de millo e moendas,
feiras, bois e minas,
troitas, lampreas e anguías,
arsénico, ingleses, canadianos,
sol, frío, xeadas, cambio climático;
deixando atrás os eólicos do Perrol que asoballan o val,
maldicir as liñas de alta tensión e
correr á sombra dos eucaliptais,
noutrora carballeiras e soutos;
e xuntarse co Batán, para
coñecer o río que vén das terras altas do Xalo
e peneirar o seu, no arsénico do Anllóns, e contarse
historias esquecidas de tempos mellores, no que a algarabía dos rapaces
facíaos sorrir espuma nas beiras das lampreeiras e das fragas.
Deixar atrás a cova crea, a orixe, o graal da vida
e o Cudeiro, dos dólmenes célticos de Pondal.
E esperar ó Anllóns que vén canso
desde o campo de tiro de Soandres,
co chumbo das balas, puríns e glifosato,
microplásticos e lixo…,
coa sabor áceda das follas do eucalipto…
e ver como o salmón esgotado non é capaz de subir o río…,
polas centrais hidroeléctricas…
E afogar a esperanza na auga que queda…
Val fluvial do Lourido
«O amigo Xosé envíanos desde Tella (Ponteceso) unha poesía que xa forma parte do Poemario “Amar as Paisaxes”, unha proposta de poesía participativa”, no que colaboran coas súas achegas máis dun cento de persoas de toda Galicia».
Anduriña
Polos carreiros prateados do vento
vin unha anduriña chegar,
facer un niño no colo do vento
e volver a marchar…
(Poema incluido na obra: Amar as Paisaxes, proposta de poesía participativa, editado e publicado pola asoc. ambiental e cultural Petón do Lobo, Depósito Legal: C 974-2020).
«A nosa socia e compañeira M.D.C. de Corcoesto, enviounos unha poesía que xa forma parte do Poemario “Amar as Paisaxes”, unha proposta de poesía participativa”, no que colaboran coas súas achegas máis dun cento de persoas de toda Galicia».
Santa Mariña do Remuíño
Murmurios do vento,
repiquetear da auga,
desde a volta do río
vin a capela branca…
Camiños estreitos
arrodeados de fentos,
bolboretas brancas
que bailan no vento.
Foi no mes de xullo.
Foi no mes de setembro
onde vin o rabo dourado
do lagarto da Santa.
Murmurios do vento,
repiquetear da auga,
onde eu bebín
na fonte da Santa.
(Poema incluido na obra: Amar as Paisaxes, proposta de poesía participativa, editado e publicado pola asoc. ambiental e cultural Petón do Lobo, Depósito Legal: C 974-2020).
E aquí temos a poesía que nos enviou Begoña Fernández desde Ordes e que xa forma parte do Poemario “Amar as Paisaxes, unha proposta de poesía participativa”, no que colaboran coas súas achegas máis dun cento de persoas de toda Galicia.
Negra tes a alma!
E deixaches
que o vento arrolase no seu berce
o último bosque
do Atlántico.
E deixaches
que chorase todo un río
cando souben
que cortaras os carballos
que plantara.
E deixaches que medrasen
eucaliptos na túa alma,
e nos prados.
E deixaches
que Ence camiñase
polas pistas de abril
sen compaña,
e fixese e desfixese ó seu antollo
na matogueira e no bosque,
no curro e na cortiña,
na eira vella e na nova,
ata ficar todo cheo de eucaliptos.
Negra tes a alma!
(Poema incluido na obra: Amar as Paisaxes, proposta de poesía participativa, editado e publicado pola asoc. ambiental e cultural Petón do Lobo, Depósito Legal: C 974-2020).
O amigo Serafín enviounos desde Carballo unha poesía que xa forma parte do Poemario “Amar as Paisaxes, proposta de poesía participativa”, no que colaboran coas súas achegas máis dun cento de persoas de toda Galicia.
Unha pinga de resío
Unha pinga de resío
caeu na herba verde,
escorregou polo talo
e acabou no río.
Unha pinga de resío
caeume no chapeu,
escorregou ata o meu corazón
e morreu co frío.
Unha pinga de resío …
(Poema incluido na obra: Amar as Paisaxes, proposta de poesía participativa, editado e publicado pola asoc. ambiental e cultural Petón do Lobo, Depósito Legal: C 974-2020).
Os colectivos, entre os que está a asociación ambiental Petón do Lobo ou O Ouriol do Anllóns, critican o “lavado de cara” que pretende realizar o lobbie mineiro o vindeiro martes, día 12 de febreiro, en Santiago de Compostela
O 12 de febreiro, no auditorio da Cidade da Cultura de Santiago de Compostela, o sector mineiro de Galicia di que vai a presentar nunha xornada a Minaría sostible de Galicia1.
Nun intento de “lavado de cara” do que xa existen precedentes, a Cámara oficial minería de Galicia, a Escola de Enxeñeiros de Minas e Enerxía da Universidade de Vigo, representada por Natalia Caparrini, o Colexio Oficial de Xeólogos, representado por Pablo Núñez e o Director da COMG, Diego López, co refrendo da intervención do Conselleiro de Economía e Industria, Francisco Conde, din que van a presentar a “Minaría Sostible de Galicia”.
No programa do evento indican que “A minaría galega permite o desenvolvemento social e demográfico, é compatible coa protección da natureza, forma parte do patrimonio histórico e cultural ao tempo que ofrece materias primas para o estado do benestar”.
Sen embargo, isto non está a cumprirse. A falla de restauración mineira e os danos á paisaxe, é a práctica habitual do sector mineiro galego.
A sociedade demanda ao lobbie mineiro compromiso co entorno e as comunidades que o habitan, compromiso coa restauración eficaz e efectiva dos espazos mineiros; e esta tarefa, que ademáis é unha obriga normativa, non se está a realizar na meirande parte dos casos. Por tanto, é unha mágoa que o sector mineiro se recoñeza o “mea culpa”, polos compromisos incumpridos e reiterados ao longo do tempo e non se asuma o compromiso serio e firme de restauración dos espazos mineiros degradados, iniciativa que xa debera partir en primeiro lugar da Xunta de Galicia e da Cámara oficial mineira.
Por tanto, unha vez máis o lobbie mineiro de Galicia, afástase da realidade deste país.
Así na Costa da Morte destacan as seguintes canteiras sen indicios de restauración algunha: canteira de Sta. Cristina, en Ponteceso, á beira do río Anllóns; canteira de Olveira, en Cances; canteira abandonada do Monte Neme, Carballo; canteira no municipio de Laracha; canteira da Brea, en Carballo; canteira de Sta. Comba e a canteira de Vimianzo.
Todas elas amosan a degradación das paisaxes e a falla explícita de restauración mineira. No caso da canteira de Ponteceso, esta está á beira mesma do río Anllóns, con posible afectación directa ao cauce.
Os lumes iniciados na parroquia de Manín, en Lobios e Vilariño de Conso ameazan aos parques naturais do Xurés e o Invernadoiro. O lume nos parques naturais de Galicia evidencia a falla dun planificación da prevención eficaz e efectiva por parte da Xunta de Galicia.
Un ano máis, a Xunta de Galicia, realiza un mal uso dos fondos FEDER da Unión Europea na extinción de incendios. E faise fincapé no mal uso dos fondos, porque non existe un diagnóstico detallado da situación real dos bosques e da biodiversidade dos parques naturais de Galicia. Por elo, porque se parte dun diagnóstico equivocado (ou máis ben dunha falla del), tampouco se pode facer unha boa planificación da prevención e da extinción dos lumes. O Pladiga do 2018, ao igual que o dos anos anteriores, é un documento obsoleto e desfasado, porque non se basea en datos reais e actualizados.
O 6 de xuño deste ano, Milagros Otero urxía á Consellería de Economía, Emprego e Industria para que aclarese se o plan de restauración das antigas minas de San Fins (Lousame), estaba en formato electrónico, e de non ser o caso, para que indicara os motivos polos que non se dispoñía do plan en tal formato, para facilitar a consulta por parte do público e das persoas interesadas.
Extracto do requerimento realizado pola Valedora do Pobo á Consellería de Economía, Emprego e Industria
A Valedora instaba ademais á Consellería, para que explicara as medidas adoptadas ou previstas para paliar as concentracións anómalas de metáis pesados na área afectada, causados polas antiguas actividades mineiras levadas a cabo en San Fins, e os motivos polos que non se realizara restauración algunha sobre do espazo mineiro afectado.
No seu escrito a Valedora enfatizaba sobre da inactividade das consellerías que puideran estar implicadas, para poñer fin a un problema ambiental de primeira magnitude.
O colectivo Vida e Ría destaca pola súa labor na defensa da ría da ría.
Cómpre lembrar que os verquidos de augas contaminadas con metais pesados ao longo do tempo, semellan ser tolerados ou autorizados tácitamente pola propia Consellería, feito que puidera estar motivado polo desleixo, tolerancia e falla de preocupación crónicas que durante anos se manifestou tanto desde o órgano ambiental como por parte da autoridade mineira da Xunta de Galicia, en relación ao estado dos cauces e das entulleiras.
Sen embargo, a cuestión non é baladí, porque cada día que pasa, a contaminación puidera estar a incrementarse sobre dos cauces fluviais e afectar directamente ao marisqueo da ría de Noia, coas consecuencias que todo isto podería ter a nivel social, económico, de saúde pública…etc.
A día de hoxe, a Valedora volve a requerir á Consellería de Economía, Emprego e Industria que conteste o requerimento efectuado no seu día, porque como de costume, a Dirección Xeral de Enerxía e Minas esquiva as respostas relacionadas coa solución dos problemas ambientais deste país.
Estado do dique de contención dunha das presas mineiras de San Fins, Lousame
Na documentación remitida á asociación Petón do Lobo ao abeiro da solicitude presentada o pasado mes de febreiro, na que se solicitaba acceso á memoria que contiña a especial incidencia e beneficios no ámbito industrial, social e territorial, entre outros, e que serviría de base para a declaración de interese especial do proxecto, non se xustificaron os requisitos esixibles pola lei para a súa declaración como tal.
Fenosa Wind tan só adica dúas liñas a xustificar o interés público ou a utilidade social do proxecto aludindo ás reunións do Consello da Xunta do 1 de outubro de 1997 e 5 de decembro de 2002 nas que se aprobaba o xa moi desfasado plan eólico de Galicia. O outro extremo que xustifica Fenosa é o ámbito supramunicipal do proxecto en dúas liñas e media, para referirse aos concellos afectados, isto é: Laxe, Cabana e Zas.
Polo tanto, a Xunta de Galicia incumpriu de cheo o parágrafo 2 da citada disposición adicional primeira referida aos proxectos declarados de interese especial, porque en ningún caso a memoria presentada pola empresa promotora abranguía os puntos nos que fai fincapé o citado parágrafo; isto é, a memoria na que se conteña a especial incidencia e beneficios no ámbito industrial, social e territorial, entre outros…Sí se presenta unha memoria, pero só referida ao proxecto sectorial de incidencia supramunicipal, mais non referido aos puntos específicos que se require no parágrafo dous da Disposición adicional primeira da LEI 5/2017, do 19 de outubro, de fomento da implantación de iniciativas empresariais en Galicia. Polo tanto, estas lagoas que deberan ser subsanadas pola empresa promotora e que non se fixo, invalidan a tramitación procedimental do proxecto industrial.
Así a «Disposición adicional primeira da Lei de Depredación de Galicia referida aos proxectos declarados de interese especial, indica que:
Poderán ser declarados de interese especial polo Consello da Xunta os proxectos de produción de enerxía eléctrica a partir de fontes renovables e as súas infraestruturas de evacuación asociadas que se desenvolvan no marco de poxas para a asignación de réxime retributivo específico a instalacións de produción de enerxía eléctrica a partir de tecnoloxías renovables, impulsadas ao amparo do disposto no Real decreto 413/2014, do 6 de xuño, polo que se regula a actividade de produción de enerxía eléctrica a partir de fontes de enerxía renovables, coxeración e residuos, ou norma que o substitúa, coa finalidade de que sexan despachados prioritariamente polos distintos órganos da Administración xeral da Comunidade Autónoma de Galicia que interveñen no procedemento administrativo da súa autorización e con carácter de urxencia.
A solicitude de declaración de interese especial destes proxectos deberase realizar á consellaría competente en materia de enerxía, presentando unha memoria que conteña a súa especial incidencia e beneficios no ámbito industrial, social e territorial, entre outros, así como unha declaración responsable de que o proxecto se desenvolverá no marco das poxas indicadas anteriormente, debendo determinar o prazo previsto para a súa execución.
Para realizar esta solicitude, a persoa promotora do proxecto deberá presentar previamente, tanto para a instalación de produción de enerxía como para as infraestruturas de evacuación asociadas, a solicitude de autorización de construción, así como, se é preciso, a solicitude de declaración de utilidade pública e a de aprobación do proxecto sectorial.
A declaración de proxecto de interese especial será acordada polo Consello da Xunta de Galicia, por proposta da persoa titular da consellaría competente en materia de enerxía, e abarcará conxuntamente o proxecto de produción de enerxía e as infraestruturas de evacuación asociadas.
A declaración de interese especial dun proxecto terá como efectos a tramitación de forma prioritaria e con carácter de urxencia e a redución á metade dos prazos necesarios na instrución do procedemento da autorización administrativa previa e/ou de construción, así como dos prazos na instrución do procedemento de avaliación ambiental que sexa necesario. Así mesmo, reduciranse á metade os prazos necesarios na tramitación do proxecto sectorial.
Os proxectos declarados de interese especial deberán executarse e solicitar a autorización de explotación con anterioridade ao 1 de xaneiro de 2020. No caso contrario, quedará sen efecto a declaración de interese especial do proxecto e serán incautados os correspondentes avais e garantías depositadas».
En ningún momento da memoria se analiza o impacto do proxecto industrial sobre o turismo, a pesar de que Laxe está recoñecido como municipio turístico desde o 10/12/2007. Máis ben sí se incide na base agrícola-gandeira da economía dos municipios, o que non responde en absoluto á realidade. O sector agro-gandeiro destes municipios hai tempo que foi superado, primando arestora o sector forestal e sobre todo o turístico, directamente relacionado co patrimonio cultural, a paisaxe, as praias e o turismo verde do interior.
Traba, municipio de Laxe
Vista parcial do val de Traba, no municipio de Laxe
A pesar da importancia do Plan de Ordenación do Litoral de Galicia (POL) como instrumento de xestión do territorio galego, o Instituto de Estudos do Territorio (IET) da Xunta de Galicia, que dirixe Inés Santé, ven a minimizar a súa importancia ao informar favorablemente os proxectos eólicos de Cabana e Laxe.
As contradicións entre o informado polo IET e o POL son tan evidentes, que segundo o POL non habería posibilidade algunha de parques eólicos en ambos concellos.
De aí que asociacións da Costa da Morte soliciten a NULIDADE DE PLENO DEREITO das actuacións administrativas referidas aos proxectos eólicos de Mouriños e Pena Forcada – Catasol II, as infraestruturas asociadas e a súas liñas de evacuación, en tanto en canto, todos os expedientes referidos vulneran de forma manifesta o POL. Tanto os documentos ambientais como os distintos informes que obran nos expedientes relacionados co proxecto de Cabana e Laxe obvian a normativa establecida na normativa da Paisaxe de Galicia, e en particular, o Decreto 20/2011, do 10 de febreiro, polo que se aproba definitivamente o Plan de Ordenación do Litoral de Galicia. Este é un instrumento de ordenación territorial que ten por obxecto, de conformidade co artigo 2º da Lei 6/2007, do 11 de maio, de medidas urxentes en materia de ordenación do territorio e do litoral de Galicia, establecer os criterios, principios e normas xerais para a ordenación urbanística da zona litoral baseada en criterios de perdurabilidade e sustentabilidade, así como a normativa necesaria para garantir a conservación, protección e posta en valor das zonas costeiras”.
Por exemplo, o estudo de impacto e integración paisaxística que obra no expediente do parque eólico Pena Forcada – Catasol II de Laxe, non tivo en conta a descrición da paisaxe que recolle o propio POL e que se vería afectada gravemente e de xeito moi significativo polo proxecto eólico. Así segundo a literalidade do POL, descríbese a paisaxe do val de Traba e Soesto como:
“Paisaxe diversa de gran valor paisaxístico no que destaca o contraste entre a praia de area branca que deixa paso detrás da súa duna a unha extensa chaira litoral conformada por un impresionante mosaico de finas de cultivo perfectamente configuradas de grande intensidade cromática. Unha gran variedade de formas naturais constitúen este espazo, desde os areais costeiros, á lagoa costeira, pasando polas marismas, os vales fluviais ou as ladeiras montañosas; formas segundo as que a unidade foi recoñecida como ZEPVN LIC e Zona de Especial Protección para as Aves de Costa da Morte. Sobre esta base inicial viñéronse desenvolvendo distintos tipos de aproveitamentos e ocupacións antrópicas, cada unha das cales foi deixando a súa pegada e realizando a súa achega á paisaxe. A gran diversidade é pois, un dos valores primordiais desta zona, realzada ademais por quedar englobada nunha única conca visual. Os puntos de observación propostos organizáronse de tal maneira que ofrezan unha visión xeral de toda a área. Por iso elixíronse preferentemente puntos elevados dos montes das inmediacións, tendo en conta ademais, a significación de lugares tan estratéxicos desde o punto de vista do acervo municipal, como a praia de Traba ou o alto do Aplazadoiro”.
Toda a área afectada polo proxecto eólico Pena Forcada – Catasol IIe a súa liña de evacuación e infraestruturas asociadas está dentro da contorna de protección de ESPAZO DE INTERÉS PAISAXÍSTICO. Por outra banda, o monte Chan, sede dos eólicos está baixo a protección de ESPAZO DE PROTECCIÓN DE LADEIRA.
O mesmo ocorre no caso do proxecto eólico de Mouriños, a escasos metros do de Laxe, no municipio limítrofe de Cabana onde a liña de evacuación atravesaría áreas protexidas paisaxísticamente.
De aí que as asociacións bergantiñás como Petón do Lobo ou Oriol do Anllóns, lancen a voz de alarma, porque minimizar a importancia do POL conleva xa non o menoscabo definitivo das Paisaxes, senón que aboca aos proxectos eólicos á nulidade de pleno dereito ao non recollerse na documentación ambiental a relevancia paisaxística destas áreas.
De aprobarse definitivamente os proxectos ou no caso de chegar a executarse, como é o caso do parque eólico de Laxe, máis avanzado na tramitación administrativa, a directora do IET ou o persoal técnico responsable deste organismo poderían haber incorrido en prevaricación omisiva ao menospreciar a relevancia xurídica do POL.
Plan de ordenación do litoral (POL). Val de Traba, Laxe. As liñas descontínuas de cor negra indican o límite da área de protección paisaxística.
valfluvialdolouridocorcoesto.com 