Agóchase un delito ecolóxico continuado detrás da expansión incontrolada do eucalipto na Rede Natura?
A Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestre, creou unha rede ecolóxica europea denominada Natura 2000, que constitúe un instrumento fundamental da política da Unión Europea en materia de conservación da biodiversidade. A Rede Natura 2000 está composta polos lugares de importancia comunitaria (en diante, LIC) ata a súa transformación en zonas especiais de conservación (en diante, ZEC), polas ditas ZEC e polas zonas de especial protección para as aves (en diante, ZEPA).
Mediante o Decreto 37/2014, do 27 de marzo, polo que se declaran zonas especiais de conservación os lugares de importancia comunitaria de Galicia e se aproba o Plan director da Rede Natura 2000 de Galicia declaráronse ZEC os 59 LIC existentes en Galicia e aprobouse o seu correspondente instrumento de xestión. O Plan director da Rede Natura 2000 inclúe os obxectivos de conservación dos lugares e as medidas apropiadas para mantelos nun estado de conservación favorable. Para isto, o plan clasifica as ZEC e ZEPA en tres grupos de tipoloxía afín: a) área litoral, b) humidais e corredores fluviais e c) área de montaña, agrupando os obxectivos e medidas propostas en distintas prioridades para cada un destes grupos.
Concretamente, o seu artigo 57.3 regula que as superficies arborizadas que, no momento da entrada en vigor do plan, estean poboadas con especies forestais alóctonas poderán seguir sendo explotadas en sucesivas quendas sempre e cando non se realicen cambios de especie, salvo cando os ditos cambios supoñan unha transformación de eucaliptais en piñeirais ou cando, tras a súa rexeneración, se creen masas de frondosas do anexo I da Lei 7/2012, do 28 de xuño, de montes. As ditas masas poderán ser rexeneradas de forma natural ou mediante unha repoboación.
Aínda que o mantemento do eucalipto está permitido naqueles terreos onde exista, o Plan director recolle en diferentes puntos do seu articulado recomendacións para o seu cambio. Así, no seu artigo 65 establécese como directriz para a zona I ou área de protección que se fomentará a conservación e recuperación do bosque natural, substituíndo as formacións existentes de especies alóctonas por formacións nativas. Esta premisa recóllese, así mesmo, nas directrices da área de conservación (zona II).
Tamén o seu artigo 14.1 recolle dentro dos obxectivos para as áreas de montaña das ZEC o de potenciar a conectividade ecolóxica das ditas áreas co fin de previr a perda de biodiversidade, facilitar o intercambio xenético e o desprazamento das especies da fauna e flora e, máis concretamente, mellorar a conectividade e permeabilidade dos hábitats boscosos, establecendo mecanismos para reducir a súa fragmentación.
Por outra banda, os complexos de turbeiras e queirogais húmidos presentan unha grande importancia ecolóxica e desempeñan un papel importante na mitigación do cambio climático ao seren considerados como un dos maiores reservorios de carbono, por absorber e almacenar biomasa forestal.
Estes hábitats son os que máis sufriron os efectos negativos das actividades humanas a través dos distintos aproveitamentos, entre eles as plantacións forestais.
O Plan director da Rede Natura 2000 establece no seu artigo 44.2, entre os obxectivos de conservación, o fomento do mantemento dun estado de conservación favorable das turbeiras de cobertoira, turbeiras altas e matogueiras húmidas. No punto 3.d) establece como actuación susceptible de xerar un estado de conservación favorable destes hábitats a súa restauración nas zonas onde foron degradados debido ás plantacións forestais.
A Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres establece expresamente no seu artigo 2.2:
“As medidas que se adopten en virtude da presente Directiva terán como finalidade o mantemento ou o restablecemento, nun estado de conservación favorable, dos hábitats naturais e das especies silvestres da fauna e da flora de interese comunitario”.
É evidente que o obxectivo dá Directiva é a conservación ou restablemento en condicións favorables dos hábitats que tutela. En absoluto permite a deterioración destes, tal e como está a suceder por exemplo coas Fragas do Eume, afectadas pola expansión incontrolada do eucalipto, ao igual que moitos outros espazos naturais.
O Plan director da Rede Natura 2000 inclúe os obxectivos e medidas de conservación dos lugares aos que afecta. Aínda que o mantemento do eucalipto está permitido naqueles terreos onde exista, o Plan Director recolle en diferentes puntos das súas articulado recomendacións para o seu cambio. Así, no seu artigo 65 establécese como directriz para a zona I, ou área de protección, que se fomentará a conservación e recuperación do bosque natural, substituíndo as formacións existentes de especies alóctonas por formacións nativas. Esta premisa recóllese, así mesmo, nas directrices da área de conservación. Tamén o seu artigo 14.1, recolle dentro dos obxectivos para as áreas de montaña das ZEC o de potenciar a conectividade ecolóxica das devanditas áreas a fin de previr a perda de biodiversidade, facilitar o intercambio xenético e o desprazamento das especies da fauna e flora e, máis concretamente, mellorar a conectividade e permeabilidade dos hábitats boscosos, establecendo mecanismos para reducir a súa fragmentación.
O eucalipto é considerado como especie exótica pero non como especie invasora ou especie con potencial invasor, o que fai que actualmente non se tome ningunha medida para a súa limitación.
As políticas de actuación vixentes en Galicia, manifestadas nun extraordinario desleixo das funcións por parte dos órganos competentes da Xunta de Galicia, fomentan na práctica o monocultivo forestal de eucaliptais. Por iso, cumpriría tomar diversas medidas para a súa limitación e cumprir a normativa europea.
Por outra banda, resulta cando menos chamativo que non se cuestionara a ilegalidade do regulamento do Plan Director da Rede Natura 2000, cando de facto sobrarían as razóns para facelo, en tanto que non responde os obxectivos da Directiva europea 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestre.
A isto hai que engadir o papel dos medios de comunicación, case sempre máis interesados en transmitir unha idea sensacionalista do eucalipto, como árbore vertebradora da economía do rural galego e un dos alicerces da industria, que de presentar a información de tal modo que motive á reflexión. Estas campañas mediáticas e persuasivas en defensa de determinados intereses, en boa medida non cumpren o deber de veracidade e contraste que obriga a medios e xornalistas.
O eucalipto ten gran capacidade para dispersarse e invadir outro tipo de bosques. As súas sementes son pequenas o que facilita que o aire as desprace con facilidade e as súas grandes raíces logran absorber máis auga que as outras especies arbóreas e eliminan aos seus competidores. Nas fragas, o eucalipto está fragmentando o bosque autóctono que logrou resistir. É grave porque os bosques albergan máis especies que, ao ter que vivir nunha superficie cada vez máis pequena, atopan máis dificultades.
A planificación forestal galega
O Plan Forestal galego foi elaborado no ano 1992. De acordo co artigo 72 da Lei de montes de Galicia, o Plan forestal é o instrumento básico para o deseño e a execución da política forestal galega, e terá a consideración de programa coordinado de actuación, onde se avalía a situación do monte galego e fíxanse as directrices e programas de actuación da política forestal de Galicia, así como os mecanismos de seguimento e avaliación necesarios para o seu cumprimento.
Elaborouse ademais un novo Plan Forestal pola Xunta de Galicia porque o do ano 1992, a pesar da revisión, quedara obsoleto para as necesidades actuais do sector. Este novo Plan Forestal non chegou a aprobarse nunca desde o ano da súa elaboración (2012). Por outra banda, Consello Forestal de Galicia acordou a súa primeira revisión o 21 de maio de 2014.
Resulta paradoxal que o actual Plan Forestal galego teña máis de 25 anos e que o novo non se aprobase.
O plan forestal contén un cadro coas previsións a corenta anos, onde se dispón que a previsión da especie Eucalyptus Globulus no ano 2032 é que ocupará un terreo de 245.654 hectáreas. Con todo, no ano 2013, a superficie total de Eucalyptus en Galicia en masas puras e mixtas era de 453.916 hectáreas, é dicir, unha cantidade que 19 anos antes da previsión realizada nun inicio polo Plan Forestal galego, case duplica a cantidade aproximada establecida para o ano 2032. Así mesmo, estudando os Inventarios Forestais Nacionais I, II, III, IV pódese constatar o avance do eucalipto na Comunidade Autónoma Galega nos últimos 40 anos, pasando dunha superficie recoñecida de 131.181 hectáreas en 1972 ás actuais 425.000.
A Constitución española e o dereito a un medio ambiente adecuado
O artigo 45 da Constitución española indica que:
“1. Todos teñen o dereito para gozar dun medio ambiente adecuado para o desenvolvemento da persoa, así como o deber de conservalo
2. Os poderes públicos velarán pola utilización racional de todos os recursos naturais, co fin de protexer e mellorar a calidade de vida e defender e restaurar o medio ambiente, apoiándose na indispensable solidariedade colectiva”.
Por outra banda, o artigo 53.3 do texto constitucional establece que estes “principios” (entre os que se atopa o dereito a gozar dun medio ambiente adecuado) informarán a lexislación positiva, a práctica xudicial e a actuación dos poderes públicos na materia. Con todo, non está incluída dita materia a desenvolvemento a través de Lei Orgánica (artigo 81 CE), carecendo tamén de control preferente e sumario e non sendo susceptibles de acceso ao recurso de amparo fronte ao Tribunal Constitucional. Iso non quere dicir que estes principios non teñan ningún valor, pois tal e como sinala o Tribunal Constitucional na súa sentenza do 4 de novembro de 1982: “impide considerar a tales principios como normas sen contido e que obriga a telos presentes na interpretación tanto das restantes normas constitucionais como das leis”.
O Comité Científico de Flora e Fauna Silvestres
O Comité Científico de Flora e Fauna Silvestres é un órgano consultivo adscrito ao Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente (actual Ministerio para a Transición Ecolóxica). Unha das súas funcións é coordinar as actuacións relativas á conservación de especies de flora e fauna silvestres a nivel estatal, formando parte dos órganos consultivos, regulados no artigo 7 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, de Réxime Xurídico do Sector Público.
O Comité Científico foi creado a través do Real Decreto 139/2011, do 4 de febreiro, para o desenvolvemento da Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección especial e do Catálogo español de Especies ameazadas, máis concretamente co seu artigo 7, onde se regula que “para asistir ao Comité de Flora e Fauna Silvestres en relación ao anterior artigo e noutras materias relativas a este real decreto, establecerase un comité científico como órgano consultivo da Dirección Xeral e das comunidades autónomas, cando estas así o soliciten”.
O Comité de Flora e Fauna Silvestres é un órgano meramente consultivo e que, por tanto, os seus informes cumpren co labor de asesoramento xurídico, non tendo o carácter de vinculantes, o Goberno poderá separarse da orde do procedemento administrativo seguido sempre que fundamente adecuadamente a súa decisión.
Nos anos 2012 e 2017, este órgano consultivo pronúnciase sobre o carácter invasor do eucalipto a través de dous ditames, que son coincidentes ao sinalar a capacidade expansiva da especie Eucalyptus, así como o seu carácter invasor.
No Ditame CC 02/2012, concretamente no punto 3 (“Resumo do Ditame”), atópase a seguinte reflexión:
“A especie exótica Eucalyptus Nitens considérase naturalizada no noso territorio, en fase de expansión, e moi perigosa debido ao seu carácter invasor, pola súa capacidade de dispersión e transformación do medio que habita, bloqueando o funcionamento do ecosistema. Debido ás características fisiolóxicas do E. Nitens, máis resistente ao frío que outras especies xa consideradas invasoras no noso territorio como E. Globulus”.
Posteriormente abordarase esta cuestión noutro Ditame, o CC 30/2017, concluíndo que:
“…constatando cos datos científicos dispoñibles o carácter invasor das especies de Eucalyptus naturalizadas no noso país, conclúese que se debería incluír no Catálogo Español de Especies Exóticas Invasoras (…) a todas estas especies: Eucalyptus Calmaldulensis, E. Globulus, E. Gomphocephala, E. Gunii, E. Nitens e E. Sideroxylon, así como, calquera outra especie deste xénero cuxo destino sexa a explotación forestal, debido ao alto risco de invasión por estas especies, consecuencia das súas características biolóxicas, fisiolóxicas e ecolóxicas”.
O papel da Audiencia Nacional
A Audiencia Nacional maniféstase en relación con esta cuestión na sentenza 300/2015, do 10 de xullo, sobre o carácter invasor da especie Eucalyptus Nitens. Esta sentenza ten lugar tras o feito de que o concello de Teo aprobase en sesión plenaria a decisión de solicitar ao Ministerio de Medio Ambiente a petición de que se incluíse ao eucalipto no 12 do RD 139/2011, do 4 de febreiro, para o desenvolvemento da Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección especial e do Catálogo español de Especies ameazadas. Esta decisión foi apoiada por outros concellos, tales como O Carballiño, Poio, Bueu, Vilagarcía, Cangas, Cuntis, Barro, Sober e Pobra de Bollón, así como pola Deputación de Pontevedra.
A Audiencia Nacional establece respecto diso que:
“…o feito de que a especie Eucalyptus Nitens non estea incluída como especie invasora no catálogo aprobado no RD 1628/2011, non implica que a Administración titular do dominio público marítimo ou terrestre cuxa protección e tutela ten encomendada e en aras precisamente da devandita protección, non poida limitar o uso da concesión, prohibindo a citada especie vexetal de gran capacidade invasora”.
E indica ademais:
“…constatada pola evidencia científica dispoñible, a naturalización da especie exótica Eucalyptus Nitens no noso territorio, dadas as características biolóxicas e fisiolóxicas similares a outras especies Eucalyptus, en relación coa súa capacidade invasora, e en particular a maior resistencia ao frío do E. Nitens, concluímos que o E. Nitens é unha especie exótica naturalizada e en expansión, con alto risco de invasión e moi perigosa para o mantemento da biodiversidade e a funcionalidade dos ecosistemas”.
Sen embargo, tanto os dous informes do órgano consultivo como a referida sentenza, non resultaron suficientes para incluir ao eucalipto como especie exótica invasora.
Que fixo a Xunta de Galicia para dar cumprimento á Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dous hábitats naturais e dá fauna e flora silvestre e reducir a presenza do eucalipto na Rede Natura?
No DOG Núm. 70 do 11 de abril de 2018 publicouse a Orde do 3 de abril de 2018 pola que se establecían as bases reguladoras e a convocatoria para ou ano 2018 dás axudas para ou pagamento por compromisos silvoambientais e climáticos e de conservación de bosques, cofinanciadas co Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural ( Feader) non marco do Programa de desenvolvemento rural (PDR) de Galicia 2014-2020.
Segundo o texto dá Orde o que se pretendía con estas axudas era dar resposta ao Plan director dá Rede Natura 2000 e mellorar ou estado de conservación de hábitats do anexo I dá Lei 42/2007, do 13 de decembro, do patrimonio natural e dá biodiversidade.
Foi esta medida suficiente?
Á vista está que non. A expansión do eucalipto pola Rede Natura está arestora e sen dúbida algunha fóra de todo control gobernamental.
É posible a impugnación da inactividade material da administración en relación á expansión incontrolada do eucalipto na Rede Natura?
A Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa contempla a admisibilidade de recurso xudicial contra a inactividade da Administración, dispoñendo que cando a Administración, en virtude dunha disposición xeral que non precise de actos de aplicación ou en virtude dun acto, contrato ou convenio administrativo, estea obrigada a realizar unha prestación concreta en favor dunha ou varias persoas determinadas, quen tivese dereito a ela poden reclamar da Administración o cumprimento da devandita obrigación. Se no prazo de tres meses desde a data da reclamación, a Administración non dese cumprimento ao solicitado ou non chegase a un acordo cos interesados, estes poden deducir recurso contencioso-administrativo contra a inactividade da Administración. Ademais cando a Administración non execute os seus actos firmes poderán as afectadas solicitar a súa execución, e se esta non se produce no prazo dun mes desde tal petición, poderase formular recurso contencioso-administrativo, que se tramitará polo procedemento abreviado.
De acordo co fundamento revisor da xurisdición contencioso-administrativa, cando a Administración non dita un acto é necesario provocalo, para platear recurso contra a inactividade formal, se esta persiste.
Hai que ter en conta que a inactividade material da Administración só é impugnable cando deriva de determinados actos ou negocios (disposicións xerais, actos administrativos, contratos ou convenios). Atopámonos ante inactividade administrativa cando a Administración non actúa cando debe de actuar, ou dito doutra maneira, cando estando obrigada por unha disposición legal, acto, contrato ou por calquera outro medio admitido en dereito, a unha determinada prestación de dar ou facer, fai caso omiso da mesma.
Para que a inactividade sexa impugnable é preciso que se cumpran os varios requisitos:
- A concorrencia dunha ausencia de actividade material
- A existencia dunha obrigación baseada nun título de carácter incuestionable.
A Lei esixe que a actividade se refira a persoas determinadas.Debe existir unha prestación concreta en favor dunha ou varias persoas, por iso carecen de posibilidade de recorrer quen non sexan titulares dun dereito á prestación, nin sequera están lexitimados os titulares de meros intereses individuais ou colectivos lexítimos.
Por outra banda, é necesario que a obrigación de actuar xurda, de modo incuestionable, dun título, que pode ser por exemplo unha disposición xeral que non requira actos de aplicación, pois pola contra, o interesado tería que esperar a que estes se producisen ou ben instalos el mesmo, nese caso, a impugnación articularíase mediante o procedemento para seguir en caso de silencio administrativo.
Como queira que unha interpretación ríxida desta hipótese conduciría á súa práctica inaplicación, dado que apenas existen casos en que a disposición identifique os destinatarios. O suposto debe interpretarse con criterio amplo, abarcando todos os casos en que a disposición xeral non deixe marxe de apreciación.
A inactividade da Administración como obxecto do proceso contencioso-administrativo, xa sexa xeral ou especial, non pode ser entendida senón no concepto técnico xurídico establecido na LXCA, que non se refire a calquera dilación ou atraso ou omisión no actuar da Administración, por máis que coloquialmente poida ser entendido isto tamén como «inactividade», senón estritamente ao suposto no que a Administración está obrigada a realizar unha prestación concreta a favor de persoa determinada en virtude de disposición xeral que non precisa de actos de aplicación, contrato ou convenio, ou ao suposto de inejecución de actos firmes.
Para que poida prosperar a pretensión por inactividade necesítase que a disposición xeral invocada sexa constitutiva dunha obrigación, cun contido prestacional concreto e determinado, non necesitado de ulterior especificación e que, ademais, o titular da pretensión sexa á súa vez acredor daquela prestación á que vén obrigada a Administración.
O control xurisdicional da inactividade administrativa non é posible cando exista unha certa marxe de actuación ou apreciación pola Administración, xa que aos tribunais corresponde controlar se a Administración fixo un uso correcto das súas facultades, pero non o substituír os seus criterios nin decisións.
O control xurisdicional previsto na LXCA non permite que os órganos xudiciais substitúan á Administración en aspectos da súa actividade non regulados polo Dereito, incluída a discrecionalidade no tempo dunha decisión ou dunha actuación material, nin lles faculta para traducir en mandatos precisos as xenéricas e indeterminadas habilitacións ou obrigacións legais de creación de servizos ou realización de actividades, pois en tal caso estarían a invadir as funcións propias daquela; non podendo, en fin, o recurso contencioso-administrativo, pola súa natureza, poñer remedio a todos os casos de indolencia, lentitude e ineficacia administrativas, senón tan só garantir o exacto cumprimento da legalidade, habendo de estenderse a exclusión do control non só aos indicados supostos de discrecionalidad, senón tamén aos casos de aplicación de conceptos xurídicos indeterminados, debido a que na LCXA requírese o dereito para esixir unha prestación concreta.
A responsabilidade penal: delitos contra os recursos naturais e o medio ambiente. Agóchase un delito ecolóxico continuado detrás da expansión incontrolada do eucalipto na Rede Natura?
Normativa a aplicar:
- Artigo 45 da Constitución española.
- A Lei 26/2007 do 23 de outubro sobre Responsabilidade Ambiental, modificada por Lei 11/2014, do 3 de xullo.
- Código penal, no Capítulo III do Título XVI, regula os chamados delitos contra os recursos naturais e o medio ambiente, artigos 325 a 331. Tamén no Capítulo IV, dos delitos relativos á protección da flora, a fauna e animais domésticos. A L. O. 5/2010, do 23 de decembro, modificou o contido dalgún deses artigos ao incorporar á lexislación penal española os supostos previstos na Directiva 2008/99/CE do 19 de novembro, relativa á protección do medio ambiente a través do Dereito Penal.
O Tribunal Supremo, Sala Segunda en sentenza de data 11 de febreiro de 2013, establece que “estes delitos constitúen unha norma parcialmente en branco que se complementa coas disposicións normativas ou regulamentarias aplicables ao caso concreto… A análise dos requisitos esixibles no apartado 1 do art. 325 do Código penal, tipo básico nestas infraccións, vén recollido na doutrina desta Sala (STS 81/2008 do 13 de febreiro, entre outras) que destaca os seguintes:
1º) En primeiro lugar, un requisito de natureza obxectiva, unha conduta, que por esixencias típicas descritivas ha de consistir na provocación ou realización directa ou indirecta, dalgunha das actividades aludidas no precepto (emisións, verteduras, extraccións ou escavacións, aterramientos, residuos, vibracións, inxeccións ou depósitos), realizadas sobre algún dos elementos do medio físico tamén enumerados (atmosfera, chan, subsolo, ou augas terrestres, mariñas ou subterráneas).
2º) En segundo lugar, un elemento normativo, a infracción dunha norma extrapenal, igualmente esixido de maneira explícita en forma de contravención dalgunha das leis ou disposicións normativas reguladoras daquel tipo de actividades.
3º) E, en terceiro lugar, un resultado que consiste na creación dunha situación de perigo grave para o ben xurídico protexido. (STS 481/2008, do 30 de decembro).
A protección do medio ambiente constitúe un ben xurídico autónomo que se tutela penalmente en por si, descrito no Código como «equilibrio dos sistemas naturais» e que pasou a formar parte do acervo de valores comunmente aceptados pola nosa sociedade. Ha de lembrarse que o medio ambiente é un dos poucos bens xurídicos que a Constitución expresamente menciona como obxecto de protección ou tutela penal. O artigo 45 da Constitución dispón que deberán establecerse «sancións penais ou, no seu caso, administrativas, así como a obrigación de reparar o dano causado» para quen realice condutas atentatorias do medio ambiente. Recoñécese, por tanto, a nivel constitucional, a tripla fronte de protección do medio ambiente: civil, penal e administrativo. A protección xurídica do medio ambiente ha de facerse combinando medidas administrativas con medidas penais…”.
A deterioración irreversible ou catastrófica dos ecosistemas derivado da expansión incontrolada do eucalipto: elemento chave para a tipificación penal
O Tribunal Supremo en sentenza de data 13 de febreiro de 2008 establece que non basta a contravención da normativa administrativa para poder aplicalo, senón tamén algo máis: que a conduta sexa potencialmente perigosa. O art. 325 esixe como elemento de tipicidade, a gravidade do perigo a que se somete ao equilibrio dos sistemas naturais, ou no seu caso, á saúde das persoas. O tipo penal, como tipo de perigo, non require a comprobación da causalidade do dano, senón o carácter perigoso dos feitos. O grave risco alcánzase porque produce ou pode producir importantes consecuencias nocivas, o que virá determinado polas probas periciais que contraditoriamente practicadas, expoñan a realidade da gravidade do risco ocasionado. Para a determinación da potencialidade do risco e a súa cualificación de grave ha de atenderse, en primeiro lugar á probabilidade da concreción do risco, de maneira que si leste é altamente improbable, non se encherá a tipicidade do delito. En segundo termo ha de estarse á medición do risco, de maneira que se este afectase de forma non relevante ao ben xurídico, tampouco se enchería a tipicidade.
O delito é de risco non require a efectiva produción dun efectivo dano ecolóxico, pois a pretensión da norma é adiantar a barreira de protección a un momento anterior á produción do resultado, isto é a probabilidade da produción do resultado. En definitiva, son as periciais as probas fundamentais en orde á acreditación da gravidade do risco.
A proba pericial é relevante para a determinación do delito ambiental
O Tribunal Supremo en materia delito ecolóxico establece que os tribunais só poderán apartarse das conclusións das probas periciais cando existan razóns obxectivas e razoando os motivos, xa que os seus informes gozan da presunción de imparcialidade dos informes emitidos por organismos oficiais.
A solución: o papel dá cidadanía activa e o desenvolvemento dá conciencia ambiental
A cidadanía activa é un concepto que se aplica a todas aquelas persoas que integran unha comunidade e que despregan un comportamento comprometido con todo aquilo que acontece na mesma.
Aquelas comunidades que contan cunha preponderancia de cidadanía activa tenden a funcionar mellor que aquelas que se atopan envorcadas cara ao individual, porque xustamente promoven a solidariedade, preocúpanse polo outra persoa, porqué estea mellor e non se deteñen nos éxitos persoais senón no ben común de todas as que a compoñen.
A cidadanía activa nada ten que ver coa adopción dunha actitude pasiva senón moi pola contra, hai un compromiso concreto de participar con voz e voto en todo canto sucede e demanda un cambio. Na cidadanía activa non se espera a que outra persoa modifique o estado de cousas e propoña algo mellor senón que se preocupa e procura logralo per se.
As Brigadas Deseucaliptizadoras: un exemplo de cidadanía activa
As brigadas deseucaliptizadoras promoven accións de restauración ambiental en áreas con valores ambientais degradados ou ameazados pola eucaliptización estando abertas á participación de persoas voluntarias e titulares de parcelas de monte.
Véxase: http://verdegaia.org/brigadas/como-participar
valfluvialdolouridocorcoesto.com 