Minería destrutiva e contaminante

Por que adoecen de vicio de nulidade as autorizacións administrativas das canteiras de Budiño?

30 noviembre, 2020Publicado en A ousadía dos predadores, Desfeitas mineiras, Lobo e Territorio, Minería destrutiva e contaminanteDeja un comentario

Antecedentes do proxecto de explotación e de autorización do plan de restauración “Eidos” número Nº 2342.2 (PO/C/02342.2). Promotor: David Fernández Grande SL

Mediante Resolución da Xefatura Territorial de Pontevedra dá Consellería de Economía, Emprego e Industria ditábase á aprobación do proxecto de explotación e de autorización do plan de restauración do arrendamento parcial “Eidos” Nº 2342.2 (PO/C/02342.2), situado no termo municipal do Porriño (Pontevedra).

Nesta resolución indicábase expresamente que o proxecto de explotación implicaba unha “Afección ao barrio Eidos-Vitureira, por atoparse a menos de 100 m do límite da explotación, con afección ambiental e á saúde da poboación e construcións, debido ao po, ruído, caída de pedras, vibracións e gretas nas vivendas, derivados da actividade extractiva. A medida correctora proposta para evitar afeccións, de creación dunha barreira vexetal de “pinus pinaster”, non se considera viable, nin técnica nin ambientalmente. Imprescindible a elaboración dun estudo de impacto ambiental que permita deseñar un programa de vixilancia ambiental que vele pola saúde e seguridade dos veciños”.

Sen embargo, o 23/11/2020 a Xefatura territorial da Consellería de Economía, Empresa e Innovación acordaba a non incoación de expediente sancionador IN 635 C 2020/125 -4, a raíz dunha denuncia formulada con data 18 de outubro 17 e 19 novembro de 2020, pola Asociación de Afectados polas Canteiras de Budiño (AAFECABU) por danos causados polos impactos das canteiras de granito rosa en Porriño, ao atribuír á competencia municipal a contaminación acústica ou ruidos derivados da mesma.

Neste acordo de non incoación de expediente sancionador IN 635 C 2020/125 -4, a Xefatura Territorial indicaba expresamente no parágrafo segundo:

“Hai que ter en conta que no caso destas explotacións, a Consellería de Economía, Empresa e Innovación, non é o órgano substantivo xa que pola súa antigüidade, non se realizou avaliación ambiental e polo tanto non hai unha declaración de efectos ambientais ou de impacto ambiental que nos nome como órgano substantivo; polo tanto sería de aplicación no seu momento o Decreto 2414/1961, de 30 de novembro, polo que se aproba o Regulamento de Actividades Molestas, Insalubres, Nocivas e Perigosas, de competencia municipal”.

No tocante ao proxecto de restauración indicábase literalmente:

“Non se inclúe un programa de seguimento da creación do lago que garanta o seu funcionamento a longo prazo, nin se valora o impacto do lago no entorno, especialmente en relación ao impacto na ZEC Gándaras de Budiño, espazo que sofre historicamente o impacto da actividade industrial do Val da Louriña, entre eles o das explotacións de granito. Un dos principais impactos é a colmatación da lagoa polos sólidos arrastrados desde as balsas de decantación da explotación sen tratar, resultando estas ineficientes dado que é habitual observar en época de maiores precipitacións a auga altamente saturada discorrendo en dirección á zona protexida, así o demostra a sanción imposta pola Confederación Hidrográfica del Miño-Sil no ano 2013, entre outros, a David Fernández Grande SL por non cumprir os parámetros de vertido”.

No tocante á necesidade de Avaliación ambiental dos proxectos expresábase textualmente:

“Tanto o proxecto de explotación como o plan de restauración deben ser sometidos á avaliación de impacto ambiental ordinaria”.

E polo que respecta ao deseño da restauración e avaliación do impacto indicábase literalmente:

“O deseño da restauración e avaliación do impacto ambiental deste proxecto debe realizarse de forma integral e desde unha perspectiva ecosistémica cos das concesións “Forna” nº 2342 e “Benedicta” nº 1544, en trámite”.

Por oficio de 20 de novembro de 2018 a Subdirección Xeral de Avaliación Ambiental informa que o plan de restauración da explotación “Eidos” nº 2342.2 (PO/C/02342.2) procede sometelo ao trámite de avaliación de impacto ambiental simplificada, dado que no proxecto consta que se empregarán materiais procedentes de obras de escavación, para levar a cabo o suavizado dos taludes, sendo a superficie superior a 1 ha, polo que resulta de aplicación o punto c, grupo 9, do anexo II da Lei 21/2013, de 09 de decembro, de avaliación ambiental, o que se pon en coñecemento da sociedade David Fernández Grande SL o 28 de novembro de 2018.

O órgano ambiental competente obvia a avaliación de impacto ambiental ordinaria, pese aos efectos sinérxicos e acumulados das tres explotacións sobre a Rede Natura, ZEC ES1140011 Gándaras de Budiño. É máis, non só obvia a avaliación ambiental ordinaria, senón que ademais fragmenta os tres proxectos para eludir a avaliación integral dos seus impactos desde unha perspectiva ecosistémica.

Indica ademais o órgano ambiental, isto é, o órgano competente da Avaliación Ambiental en relación ás Augas da explotación:

“2.1.- Dado que principalmente prevese un impacto ambiental relacionado coa lixiviación e a escorrenta nas tarefas de extracción, transporte e de recheo durante a restauración, será necesario crear un sistema de canalizacións perimétricas cunha profundidade adecuada para evitar arrastres e a afección aos ecosistemas fluviais máis próximos, debendo de asegurar que os sólidos en suspensión son recollidos nas balsas de decantación.

Se realizarán controis e baleirados periódicos das balsas, e da calidade das augas dos regos que verten ao rio Louro, para evitar afeccións á zona especial de protección “ZEC Gándaras de Budiño” espazo incluido na Rede natura 2000”.

Pois ben, ante a posibilidade de que os baleirados das balsas, as lixiviacións e as escorrentas puideran afectar á calidade das augas dos regos que verte nao río Louro e coa finalidade de evitar afeccións á Rede Natura, debérase realizar non só unha Avaliación de Impacto Ambiental ordinaria, senón tamén que debérase informar sobre das Repercusións dos proxectos sobre a Rede Natura, tal e como esixe a protección ambiental reforzada da Directiva 92/43/CEE do Consello, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres. O artigo 6.2 da Directiva 92/43/CEE estipula que os Estados membros adoptarán as medidas apropiadas para evitar, nas zonas especiais de conservación, a deterioración dos hábitats naturais e dos hábitats de especies, así como as alteracións que repercutan nas especies que motivasen a designación das zonas, na medida en que ditas alteracións poidan ter un efecto apreciable no que respecta a os obxectivos da presente Directiva.

Sen embargo e a pesar da obriga legal e imperativa de conservación dos espazos da Rede Natura, o órgano con competencias en materia de medio ambiente da Xunta de Galicia formula o Informe de impacto ambiental sobre o proxecto de restauración da explotación mineira “Eidos Nº 2342.2”, concello do Porriño (Pontevedra), promovido por David Fernández s.l. (clave: 2018/0221), obviando calquer referencia ao proxecto de explotación mineira. É dicir, só se formula o Informe de Impacto Ambiental con respecto ao Plan de restauración, e non con respecto ao Proxecto de Explotación.

Así se recolle no informe citado que indica literalmente:

“De acordo co anterior e no exercicio das competencias atribuídas polo Decreto 42/2019, de 28 de marzo, RESOLVO formular o informe de impacto ambiental do proxecto de restauración da explotación mineira Eidos 2342.2, en cumprimento do disposto no artigo 47 da Lei 21/2013, do 9 de decembro, de avaliación ambiental”.

Antecedentes do proxecto de explotación e de autorización do plan de restauración “Forna» Nº 2342 (PO/C/02342). Promotor: Marcelino Martínez Galicia SL

Mediante Resolución da Xefatura Territorial de Pontevedra dá Consellería de Economía, Emprego e Industria ditábase á aprobación do proxecto de explotación e de autorización do plan de restauración da concesión de explotación «Forna» nº 2342 (PO/C/02342), situada no termo municipal do Porriño (Pontevedra).

No proxecto de explotación da concesión “Forna” indicábase expresamente:

“Non se inclúe a afección ao barrio Eidos-Vitureira, lindante á explotación, a distancias inferiores a 300 m. Só nun apartado se asume que hai vivendas próximas pero non inclúen medidas de control para garantir que se cumpre as condicións impostas pola Administración, ou se estas medidas son suficientes”.

No tocante á afección ambiental e á saúde da poboación expresábase:

“Afección ambiental e á saúde da poboación e construcións debido ao po, ruído, caída de pedras, vibracións e gretas nas vivendas, derivadas da actividade extractiva, polo que se considera imprescindible a elaboración dun estudo de impacto ambiental que permita deseñar un Programa de Vixilancia Ambiental que vele pola saúde e seguridade dos veciños”.

En relación ao Proxecto de restauración señalábase literalmente no referido á creación dun lago para a rehabilitación:

“A instalación dun sistema de bombeo mediante un kit de bombeo solar para o control do nivel do lago sen un programa de mantemento non garante o seu funcionamento a longo prazo.

Non se inclúe estudo hidrolóxico que permita valorar o impacto do lago no entorno directo e indirectamente, especialmente en relación ao impacto na ZEC Gándaras de Budiño, espazo que sofre historicamente o impacto da actividade industrial do Val da Louriña, entre eles o das explotacións de granito. Un dos principais impactos é a colmatación da lagoa polos sólidos arrastrados desde as balsas de decantación da explotación sen tratar, resultando estas ineficientes dado que é habitual observar en época de maiores precipitacións a auga altamente saturada discorrendo en dirección á zona protexida. Así o demostra a sanción imposta pola Confederación Hidrográfica del Miño-Sil no ano 2013, entre outros, a Marcelino Martínez Galicia SL por non ter autorización de vertido, vertendo sen control algún mais de 40 anos. Entre outros motivos, este impacto obrigou ao Ministerio de Medio Ambiente en 2007 a aprobar un proxecto de restauración da lagoa e instalar medidas de control do aporte das augas cara ela procedentes do polígono e das canteiras”.

No tocante á avaliación ambiental dos proxectos indicábase que:

“Tanto o proxecto de explotación como o plan de restauración deben ser sometidos á avaliación de impacto ambiental ordinaria”.

E no relativa ao deseño da restauración e avaliación do impacto:

“O deseño da restauración e avaliación do impacto ambiental deste proxecto debe realizarse de forma integral e desde unha perspectiva ecosistémica cos das concesións “Eidos” nº 2342.2 e “Benedicta” nº 1544, en trámite”.

Sen embargo, o 5 de novembro de 2018 emítese pola Subdirección Xeral de Avaliación Ambiental informe da actualización do proxecto de explotación e plan de restauración da concesión “Forna” nº 2342 (PO/C/02342), no que se indicaba:

“(….) dado que as actuacións previstas no plan de restauración non se atopan recollidas entre os supostos que figuran nos anexos da Lei 21/2013, de 09 de decembro, de avaliación ambiental, comunícaselle que non resulta necesaria a tramitación dunha declaración de impacto ambiental”.

É dicir, óbvianse por parte deste órgano ambiental todos os impactos acumulados e sinérxicos que se puideran derivar de todos os proxectos, non se someten a avaliación ambiental ordinaria nin simplificada, e non se considera en absoluto necesario formular a tramitación dunha declaración de impacto ambiental con respecto ao Plan de restauración, omitíndose calquer referencia a se era precisa ou non tal tramitación con respecto ao proxecto de explotación.

O feito de que as canteiras levaran tempo funcionando non é impedimento para a realización dun Informe sobre as Repercusións do proxecto de explotación e do plan de restauración sobre a Rede Natura, especialmente en relación ao impacto na ZEC Gándaras de Budiño, espazo que sofre historicamente o impacto da actividade industrial do Val da Louriña, entre eles o das explotacións de granito. E isto en cumprimento do establecido na actual normativa ambiental que deriva da aplicación da Directiva Directiva 92/43/CEE.

A Directiva 92/43/CEE do Consello, do 21 de maio de 1992, relativa á conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres establece expresamente no seu artigo 2.2:

“As medidas que se adopten en virtude da presente Directiva terán como finalidade o mantemento ou o restablecemento, nun estado de conservación favorable, dos hábitats naturais e das especies silvestres da fauna e da flora de interese comunitario”.

É evidente que o obxectivo dá Directiva é a conservación ou restablemento en condicións favorables dos hábitats que tutela. En absoluto permite a deterioración destes, tal e como está a suceder cos impactos derivados das canteiras obxecto deste escrito.

Antecedentes do proxecto de explotación e de autorización do plan de restauración da concesión de explotación “Benedicta nº 1544”, concello do Porriño (Pontevedra), promovido por Porriñesa de Canteras s.a. (Pocasa). 2018/0242.

En relación á concesión de explotación “Benedicta nº 1544” formúlase polo órgano ambiental da Xunta de Galicia, Informe de Impacto ambeintal sobre o proxecto de restauración integral, nos seguintes termos:

“De acordo coa avaliación ambiental practicada segundo a Sección 2ª do Capítulo II, Título II, da Ley 21/2013 e coa análise realizada de acordo cos criterios do seu Anexo III, non é previsible que o proxecto vaia producir efectos significativos sobre o medio ambiente, polo que non se considera necesaria a tramitación prevista na Sección 1a do Capítulo II, Título II da Ley de evaluación ambiental.

RESOLVE formular o informe de impacto ambiental do proxecto de restauración integral da concesión de explotación Benedicta 1544, en cumprimento do disposto no artigo 47 da Lei 21/2013, do 9 de decembro, de avaliación ambiental”.

Establece o órgano ambiental no referido ás características do potencial impacto:

“Dado que o proxecto consiste na restauración de diversas explotacións, resultando adecuado para minimizar os impactos producidos polas labores mineiras posto que se orienta á recuperación da topografía orixinal; que a actuación prevista non afecta a ningún espazo protexido ou lugar singular (o espazo natural protexido mais próximo e a zona de especial conservación (ZEC) “Gándaras de Budiño”, a unha distancia duns 400 m, alén do polígono e de diferentes infraestruturas viarias),…”.

No relativo ás Augas indícase literalmente:

“2.2.- Dado que principalmente prevese un impacto ambiental relacionado coa lixiviación e a escorrenta nas tarefas de extracción, transporte e de recheo durante a restauración, será necesario crear un sistema de canalizacións perimétricas cunha profundidade adecuada para evitar arrastres e a afección aos ecosistemas fluviais máis próximos, debendo de asegurar que os sólidos en suspensión son recollidos nas balsas de decantación.

Se realizarán controis e baleirados periodicos das balsas de decantación e da calidade das augas dos regos que verten ao rio Tea, para evitar afeccions a zona especial de proteccion “Gandaras de Budino”.

Incumprimento da normativa ambiental e da protección da Rede Natura. Especial afección á ZEC Gándaras de Budiño

A avaliación adecuada das repercusións de proxectos sobre a Rede Natura 2000 é unha cuestión relevante, que ás veces «esquece» o órgano ambiental da Xunta de Galicia, en proxectos que afectan a espazos LIC/ZEC e ZEPA. Cando se fala dá Rede Natura, non só trátase de realizar unha avaliación ambiental ordinaria ou simplificada do proxecto, senón que hai que engadir a avaliación adecuada dás repercusións de proxectos sobre a Rede Natura 2000.

A aplicación do principio de precaución aconsella que cando se aprecie que existe obxectivamente algunha “posibilidade” de afección sobre algún espazo RN2000, entón a avaliación de impacto ambiental ha de considerar e incluír a avaliación de repercusións sobre Rede Natura 2000, e coa información que se xere os órganos ambientais competentes poderán apreciar se os efectos avaliados son significativos ou non.

Hai que avaliar as repercusións do proxecto, ou do macroproxecto funcional no caso de proxectos fraccionados. Se o proxecto ten varias alternativas, avaliáronse as repercusións de cada unha delas. A aplicación do primeiro parágrafo do artigo 46.4 da Lei 42/2007 e do artigo 6.4 da Directiva 92/43/CEE require que cando existan outros proxectos, plans ou programas que tamén poidan afectar os hábitats e especies obxecto de conservación no lugar de maneira acumulada ou sinérxica co proxecto que é obxecto de avaliación, na avaliación e na posterior decisión sobre o proxecto sexan considerados os seus efectos acumulados ou sinérxicos.

A apreciación da posibilidade de que un proxecto pode causar un prexuízo á integridade dalgún lugar RN2000 corresponde ao órgano ambiental, e adoita ter lugar despois de que o seu estudo de impacto ambiental (procedemento ordinario) fose sometido a información pública e a consultas á administración xestora dos espazos RN2000 afectados e aos demais interesados, ou ben de que o documento ambiental (procedemento simplificado) fose sometido a consultas á devandita administración xestora e aos interesados.

O artigo 45 da Lei 42/2007, do 13 de decembro, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade, establece a obrigación das Comunidades Autónomas de adoptar medidas específicas de conservación dos hábitats da Rede Natura 2000 e a necesidade de realizar unha adecuada avaliación das repercusións de calquera proxecto que poida supoñer unha deterioración do lugar, nos seguintes termos:

“4. Calquera plan, programa ou proxecto que, sen ter relación directa coa xestión do lugar ou sen ser necesario para a mesma, poida afectar de forma apreciable aos citados lugares, xa sexa individualmente ou en combinación con outros plans ou proxectos, someterase a unha adecuada avaliación das súas repercusións no lugar, que se realizará de acordo coas normas que sexan de aplicación, de acordo co establecido na lexislación básica estatal e nas normas adicionais de protección ditadas polas Comunidades autónomas, tendo en conta os obxectivos de conservación do devandito lugar. Á vista das conclusións da avaliación das repercusións no lugar e supeditado ao disposto no apartado 5 deste artigo, os órganos competentes para aprobar ou autorizar os plans, programas ou proxectos só poderán manifestar a súa conformidade cos mesmos tras asegurarse de que non causará prexuízo á integridade do lugar en cuestión e, se procede, tras sometelo a información pública”.

Resaltar que existe un punto de vertido dentro da Rede Natura 2000, no ZEC ES1140011 Gándaras de Budiño, tal e como fixo constar no seu día a Asociación de Afectados polas Canteiras de Budiño á Confederación Hidrográfica Miño-Sil.

Que deberan realizar as persoas e veciñanza afectadas polas Canteiras de Budiño?

1.- Solicitar á Consellería de Industria dá Xunta de Galicia a revisión de oficio da autorización de explotación e do plan de restauración das explotacións mineiras “Eidos nº 2342.2” (PO/C/02342.2), explotación «Forna» Nº 2342 (PO/C/02342) e explotación “Benedicta 1544”, no municipio do Porriño (Pontevedra), por incorrer en nulidade de pleno dereito ao abeiro dos artigos 47.1 e 106 da Lei 39/2015, de 1 de outubro. O feito de que as canteiras levaran tempo funcionando non é impedimento para a realización dun Informe sobre as Repercusións do proxecto de explotación e do plan de restauración sobre a Rede Natura, especialmente en relación ao impacto na ZEC Gándaras de Budiño, espazo que sofre historicamente o impacto da actividade industrial do Val da Louriña, entre eles o das explotacións de granito. E isto en cumprimento do establecido na actual normativa ambiental que deriva da aplicación da Directiva Directiva 92/43/CEE.

2.- Solicitar a adopción da medida cautelar consistente na suspensión das resolucións citadas (artigo 108), por causar prexuizos de imposible ou difícil reparación á ZEC ES1140011 Gándaras de Budiño, ao río Louro e ao barrio Eidos-Vitureira. A aplicación do principio de precaución aconsella que cando se aprecie que existe obxectivamente algunha “posibilidade” de afección sobre algún espazo RN2000, entón a avaliación de impacto ambiental ha de considerar e incluír a avaliación de repercusións sobre Rede Natura 2000, e coa información que se xere os órganos ambientais competentes poderán apreciar se os efectos avaliados son significativos ou non. No presente caso non se tivo en conta esta posibilidade dos efectos sobre a Rede Natura polo que cautelarmente, e en tanto en canto, non se avalíen estas repercusións sobre as Gándaras de Budiño debe suspenderse a eficacia das Resolucións que autorizan tanto os proxectos de explotación como de restauración das concesións “Eidos”, “Forna” e “Benedicta”.

Augas de Galicia desautoriza a Felipe Macías

12 agosto, 2020Publicado en Desfeitas mineiras, Lobo e Territorio, Minas de San Fins, Lousame, Minería destrutiva e contaminanteDeja un comentario

– O ex-profesor da USC elaborou informes tentando desresponsabilizar a concesionaria da mina de San Finx dos vertidos con metais pesados.

– Augas de Galicia concluíu que o estudo de Macías “carece de suficiente fundamento e xustificación”

– Contraminacción esíxelle aos colexios profesionais que se retracten do seu apoio e á USC que lle retire a condición de emérito.

11 de agosto de 2020.- Augas de Galicia vén de desbotar nun informe recente as conclusións do estudo elaborado por un equipo do Laboratorio de Tecnoloxía Ambiental da USC liderado por Felipe Macías. En dito estudo, feito a petición da concesionaria da mina de San Finx, Valoriza Minería, o equipo de Macías conxecturaba a existencia de elevadas concentracións naturais de cadmio no entorno da mina de Lousame (A Coruña). Segundo Macías, este fondo natural sería o responsable das altas concentracións presentes no río en vez das verteduras ilegais procedentes da mina.

Ante a dúbidas suscitadas polas conxecturas de Macías e as propias alegacións presentadas por colectivos da rede ContraMINAcción apoiándose nun informe do experto de prestixio intenacional Steven H. Emmerman, Augas de Galicia someteu o estudo de Macías a unha revisión por parte dun equipo da Universidade da Coruña liderado polo Catedrático da Escola de Enxeñaría de Camiños, Canais e Portos, Javier Samper. A UdC, a través dun detallado informe de 238 páxinas, considerou que as explicacións de Macías “carece de suficiente fundamento e xustificación”; advertindo de numerosas fallas, tanto metodolóxicas como aritméticas. As conclusións foron confirmadas polo Ministerio para a Transición Ecolóxica.

Augas de Galicia ten constancia das verteduras mineiras ao río San Fins, a 7 km dos bancos marisqueiros da Ría de Noia e Muros, e que proceden da mina, con rexistros constantes de altas concentracións de cadmio mesmo a 4,4 km da mina. A pesar disto e dos procesos xudiciais en curso relacionados coas minas de San Fins, nunca se sancionou ao concesionario mineiro polas verteduras, manténdose artificialmente aberto desde hai 5 anos un expediente de autorización de verteduras inzado de irregularidades.

Felipe macías — *Felipe Macías Vázquez. • Catedrático de Universidade • Departamento: Edafoloxía e Química Agrícola*

Piden á USC que se desvincule de Macías

Non é a primeira vez que o ex-profesor da Universidade de Santiago de Compostela informa ou lidera a redación de controvertidos informes en procesos relacionados cos impactos ambientais de determinadas actividades, habitualmente a petición das empresas responsábeis deses impactos. Noutros traballos, Felipe Macías xa tentara favorecer proxectos mineiros como o de Touro, onde chegara a propor a creación dun parque temático sobre organismos extremófilos para o estudo da vida extraterrestre como excusa para eximir a concesionaria da restauración dos cauces contaminados.

A ‘credibilidade’ dos traballos de Macías valeulle o Premio Dioxina por parte de ADEGA en 2019, pola súa “defensa de proxectos tan delirantes e agresivos como a Mina de Touro”, en cuxo entramado empresarial participa directamente o ex-profesor a través dunha empresa de tecnosoles, ou os parques eólicos na Serra do Xistral, a piscifactoría de Touriñán, a balsa mineira das Pontes ou a eucaliptización do País.

Os conflitos de interese do ex-profesor á hora de informar determinados proxectos usando as siglas da Universidade de Santiago, así como a falta de rigor dos estudos e informes, confirmada no caso de San Fins por outro equipo da Universidade da Coruña e xa evidenciada anteriormente polo Dr. Steven H. Emmerman, fíxeron que desde ContraMINAcción se reitere a petición á USC para que lle retire o título de emérito logo de investigar unha situación que afecta gravemente a reputación de toda a Universidade.

ContraMINAcción esixe a rectificación dos Colexios profesionais

En xuño de 2019 catro Colexios profesionais (Xeólogos de España, de Químicos de Galicia, de Enxeñeiros de Minas do Noroeste e de Enxeñeiros Técnicos de Minas de Galicia) emitiron un comunicado de aplauso a Felipe Macías pola súa actuación en San Finx e Touro con duras críticas que pretendían desprestixiar publicamente o traballo do Dr. Steven H. Emerman na súa calidade de consultor ao servizo de entidades públicas e ambientais galegas.

Naquela altura, o comunicado indicaba que “se ha permitido poner en duda el trabajo y profesionalidad del catedrático” [Macías] e “despreciar y desprestigiar sin mayor argumento científico o técnico, ni currículo que avale su opinión”. Emerman cuestionara as conxecturas de Felipe Macías evidenciando extensos plaxios, absoluta falta de rigor metodolóxico e procedimental e manipulacións groseiras nun dos informes de Macías sobre San Finx, co fin manifesto de eximir a concesionaria mineira do cumprimento dos limites legais para contaminantes perigosos, alegando un ficticio fondo natural de metais.

Unha vez que tanto o prestixioso equipo da Universidade da Coruña como Augas de Galicia e o Ministerio para a Transición Ecolóxica desbotaran as conxecturas do equipo de Macías, ContraMINAcción esíxelles aos catro colexios profesionais que, “por principios deontolóxicos e pola reputación dos propios colexios que poderían estar a ser usados para intereses espúreos”, retiren os seus comunicados anteriores e informen de forma fehaciente dos resultados da avaliación feita sobre o estudo liderado por Macías.”

Contraminacción lembra o vergoñento feito de que un membro da directiva do Colexio de Enxeñeiros de Minas do Noroeste estea a ser investivago por presunta falsidade documental en relación ás Minas de San Finx; e que o xeólogo da mina de Touro e co-promotor do comunidado sexa o delegado en Galicia do Colexio de Xeólogos. ContraMINAcción esixe aos Colexios profesionais que na súa calidade de corporacións de dereito público inicien de inmediato un procedemento interno de deslinde de responsabilidades respecto aos posibles conflitos de intereses existente nos seus órganos de dirección.

O Monte Neme: da orixe sacra á minería irresponsable – Historia dunha ferida

7 mayo, 20207 mayo, 2020Publicado en "O Monte Neme: da orixe sacra á minería irresponsable. Historia dunha ferida", #NonNosVanCalar, Agresións mineiras sobre o territorio, Ameazas ao patrimonio cultural, Feminismo, Minería destrutiva e contaminanteDeja un comentario

Xa podes descargar a obra O Monte Neme: da orixe sacra á minería irresponsable – Historia dunha ferida, editado e publicado pola asociación ambiental e cultural Petón do Lobo no ano 2018.

Fai clic aquí para descargar o arquivo, selecciónao e pulsa o elo de ligazón:

O Monte Neme da orixe sacra á minería irresponsable. Historia dunha ferida.

As minas de San Fins de Lousame, de novo no Parlamento europeo

2 octubre, 20192 octubre, 2019Publicado en "O Monte Neme: da orixe sacra á minería irresponsable. Historia dunha ferida", Agresións mineiras sobre o territorio, Ameazas ao patrimonio cultural, Desfeitas mineiras, Minas de San Fins, Lousame, Minería destrutiva e contaminante, O dereito de acceso á información ambiental da Lei 27/2006, do 18 de xullo, Voz en EuropaDeja un comentario

No día de hoxe a problemática das minas de San Fins, no municipio coruñés de Lousame, estivo presente na orde do día da Comisión de Peticións do Parlamento europeo en Bruselas.

Sobre as 11:30 horas debatíase de novo a petición 59/2017, relativa á falla de información, á falla de seguridade e a contaminación das presas mineiras de San Fins. A petición presentada no seu día pola asociación ambiental e cultural Petón do Lobo, xa fora defendida o 11 de xullo de 2018 no seo desta Comisión, por Xosé Manuel Romarís Cercós, quen conseguira que a petición ficara aberta á espera de novos informes.

Nesta ocasión a defensa da petición foi asumida por Joám Evans Pin, quen compartiu cos presentes datos técnicos emitidos por persoal experto, sobre da contaminación dos cauces fluviais de San Fins e a falla de restauración das antigas labores mineiras.

O poñente manifestou a falla de dilixencia do departamento de minas da Xunta de Galicia, que aínda a tarde anterior remitira os informes solicitados no seu día pola Comisión europea tras o primeiro debate da petición no ano 2018, impedindo con esta actuación extemporánea que os mesmos foran examinados co debido detalle polas persoas afectadas e eurodeputadas interesadas, e co posible prexuizo derivado da indefensión provocada pola falla de información.

Joám Evans tamén chama a atención sobre as conclusións do informe tardío aportado polo departamento de minas da Xunta de Galicia, que dirixe Bernardo Tahoces. O informe sorpresivamente alude a que as presas mineiras abandonadas foron construidas con fins eléctricos e non mineiros, con unha clara intención de obviar o control da Comisión de peticións e «burlar» a transparencia, a falla de información veraz, a seguridade xurídica, o principio de igualdade e contradicción das partes nos procedementos administrativos, e en definitiva ao noso xuizo, «terxiversar con mentiras» un sistema democrático baseado no principio de legalidade e de responsabilidade dos poderes públicos. O que sería un gran motivo para pedir xa desde aquí a dimisión do responsable de minas da Xunta de Galicia.

No Inventario de Balsas mineiras encargado pola Xunta de Galicia no ano 1999 xa figuraban as balsas mineiras de San Fins. Tampouco se fixo unha avaliación medioambiental e a cidadanía nunca tivo a oportunidade de participar no procedemento de reapertura desta mina no ano 2010. Todo isto engadido á contaminación existente, á falla de restauración das actividades mineiras anteriores e á falla de supervisión das empresas mineiras responsables que non se deixa ao azar. Semella existir unha intencionalidade clara e manifesta de incumprir a normativa europea, española e galega por parte do departamento de minas da Xunta de Galicia, en favor das empresas mineiras.

No debate participaron as eurodeputadas María Soraya Rodríguez Ramos, Tatjana Zdanoka, Yana Toom, Cristina Maestres Martín de Almagro e Margrete Auken, que reprocharon á Xunta o seu desleixo en relación ás minas de San Fins. Incluso pediron a formación dunha comisión de investigación para que supervisara in situ a falla de restauración mineira e a contaminación.

Destacou a posición do ex ministro do Interior, Juan Ignacio Zoido, partidario de arquivar a petición.

A petición queda aberta á espera do informe da Comisión europea. Cómpre destacar o importante traballo que realizou a eurodeputada Ana Miranda e o BNG no Parlamento europeo a través do grupo Verdes-ALE para que a petición puidera ser tratada no día de hoxe.

Lídia Senra visita Touro e reclama unha UE máis vixiante na que se cumpran as súas propias normativas medioambientais

13 mayo, 201913 mayo, 2019Publicado en "O Monte Neme: da orixe sacra á minería irresponsable. Historia dunha ferida", Agresións mineiras sobre o territorio, Ameazas ao patrimonio cultural, Minería destrutiva e contaminanteDeja un comentario

Lídia Senra: “A UE ten que vixiar máis e obrigar a que se cumpran as súas propias normativas medioambientais”

Visitou a aldea de Arinteiro, a máis perxudicada polo proxecto de megamina de Touro-O Pino, e amosou a súa rotunda oposición por ser un ataque ás nosas vidas

Reclama que se lle dea carpetazo por ser devastador para o emprego rural da comarca de Santiago, danar terras e augas, e poñer en risco, coa contaminación que habería río abaixo, o marisqueo da ría de Arousa

Lidia Senra con Ana Seijas hoxe en Touro II — **Lídia Senra: “A UE ten que vixiar máis e obrigar a que se cumpran as súas propias normativas medioambientais”**

CORTE AUDIO DECLARACIÓNS DE LÍDIA SENRA HOXE EN TOURO AQUÍ:

https://www.dropbox.com/s/mhgcueg2cfmq7d4/Audio%20Lidia%20Senra%20en%20Touro.mp3?dl=0

Touro, 13 de abril de 2019. A eurodeputada Lídia Senra, candidata de En Marea: Compromiso por Europas ás eleccións europeas do 26 de maio, visitou este luns pola mañá, acompañada pola vocevoceira de En Marea, Ana Seijas, e por membros da candidatura local de Marea Veciñal de Touro ás eleccións municipais, a aldea de Arinteiro, a principal afectada polo proxecto de megamina de cobre de Touro-O Pino. Durante a visita, reunirónse coa veciñanza e con integrantes dos colectivos que se opoñen a este devastador proxecto e que levan máis dun ano loitando para que se paralice.

“Opoñémonos rotundamente á megamina de Touro-O Pino e opoñémonos a todos os proxectos megamineiros. Se a UE asume as súas responsabildiades e fai valer as súas propias normativas en materia de augas e en materia medioambiental, este proxecto de mina ten que pararse xa. Neste mandato levamos feito moito traballo no Parlamento Europeo, apoiando aos colectivos organizados e á veciñanza para denunciar esta situación, e así seguiremos. Opoñémonos a este tipo de proxectos porque son un ataque ás nosas vidas, á nosa saúde e destrúen postos de traballo, destruén moito máis do que crean. O noso futuro non podemos deixalo en mans dos intereses do capital. Nisto estamos e nisto imos continuar”, declarou Senra.

A eurodeputada e candidata considera que non debe permitirse máis espolio dos nosos recursos naturais, que son un tesouro, a costa da destrución da nosa terra. “Queremos aire, auga e terra limpas para Galiza, para poder vivir nela, para ter un rural vivo no que se desenvolvan actividades económicas sustentables e respectuosas co medio, coa saúde e co futuro dos nosos fillos e fillas”. Lídia Senra lembrou que o Estado español é dos máis infractores da UE en materia medioambiental e criticou que a calidade das augas están nun continuo perigo e ameaza. As directivas europeas deben cumprirse xa. A UE debe obrigar a que se cumpra a directiva da auga e a que as avaliacións de impacto ambiental se fagan correctamente. Así, defendeu que as Administracións teñen que cumprir o seu labor de vixilancia medioambiental e deixar de mirar para outro lado.

“Non queremos a mina porque ataca a vida das persoas ao atentar contra a nosa saúde e destruír o noso medio de vida”, insistiu Senra, quen recordou que no seu día parouse a mina de ouro de Corcoesto grazas á presión da veciñanza e dos colectivos organizados. “Non entendemos a que está agardando Feijóo para darlle carpetazo dunha vez ao proxecto mineiro de Touro. As consecuencias da antiga mina siguen danando a terra e as augas da contorna de Santiago de Compostela, chegando á ría de Arousa río abaixo e ameazando o marisqueo. O novo proxecto sería devastador. Por iso hai que paralo”, zanxou.

Lidia Senra e Ana Seijas, hoxe en Touro — **Lídia Senra: “A UE ten que vixiar máis e obrigar a que se cumpran as súas propias normativas medioambientais”**

O Xulgado de Arzúa solicita informes a Augas de Galicia e ao Seprona, en relación ás balsas e a drenaxe áceda de mina dos regos de Touro

8 marzo, 2019Publicado en "O Monte Neme: da orixe sacra á minería irresponsable. Historia dunha ferida", A Paisaxe como Dereito individual e colectivo, Agresións mineiras sobre o territorio, Minería destrutiva e contaminanteDeja un comentario

Se ben xa se sabe que todos os regos da entorna da mina de Touro están contaminados, agora tócalle ao órgano xudicial valorar se puidera existir ou non un delito contra o medio ambiente e os recursos naturais.

Por que é tan difícil probar o delito ecolóxico?

Existe unha liña divisoria entre a infracción administrativa e o ilícito penal. A diferencia atópase na gravidade do perigo. Probar o suposto dano para o medio ambiente xa depende case que exclusivamente da proba pericial e aínda así, a proba vai a ser valorada libremente polo órgano xudicial. A acción contaminante ten que ter a suficiente entidade como para prexudicar gravemente o equilibrio natural. Ademais hai que ter en conta a importancia de non truncar o nexo de causalidade, entre a infracción da norma e as consecuencias que para os ecosistemas teñen tales incumprimentos.

Así uns regos vermellos ou cobrizos como os de Touro, nos que non existe vida aparente, a excepción deses extremófilos dos ríos Lañas, Pucheiras…etc, non sería suficiente para acreditar un dano ambiental grave. Ao fin todo depende dunha proba pericial contundente e irrefutable, que aínda así será valorada libremente. Esta proba pericial non pode deixar dúbidas no órgano xudicial, porque se así fose, remataría necesariamente nunha absolución.

E é aquí onde entra a capacidade das empresas para «eludir» o tipo penal, porque todo informe pericial presentado polas acusacións ou a Administración, vai a ser obxecto doutro (ou incluso de varios) informe pericial replicante.

Por iso é tan difícil castigar penalmente as condutas delituosas contra os recursos ecolóxicos.

Polo tanto, nunha boa parte dos casos é moi difícil acreditar ese prexuizo grave para os ecosistemas, aínda que exista. De aí que moitos dos casos rematan arquivándose polos xulgados e quédanse en simples infraccións administrativas. Ademais, polo principio de intervención mínima, o dereito penal só castiga aquelas condutas máis reprochables xuridcamente.

Por outra banda, o tipo penal do delito ecolóxico require a concurrencia dunha serie de elementos para poder acreditarse a existencia de delito:

1.º Un elemento obxectivo: a provocación ou realización directa ou indirecta, dalgunha das actividades (verteduras, extraccións ou escavacións, aterramientos, inxeccións ou depósitos…), realizadas sobre algún dos elementos do medio físico (atmosfera, chan, subsolo, ou augas terrestre, marítimas ou subterráneas…).

2.º A infracción dunha norma extrapenal protectora do medio ambiente.

3.º Creación dunha situación de perigo GRAVE para o ben xurídico protexido.

Ten que existir unha relación de causalidade: que como consecuencia da infracción penal se causen DANOS SUBSTANCIAIS á calidade das augas, do chan, animais ou prantas.

Así establece o artigo 325 do Código Penal español que:

1.- Será castigado coas penas de prisión de seis meses a dous anos, multa de dez a catorce meses e inhabilitación especial para profesión ou oficio por tempo dun a dous anos o que, contraviniendo as leis ou outras disposicións de carácter xeral protectoras do medio ambiente, provoque ou realice directa ou indirectamente emisións, verteduras, radiacións, extraccións ou escavacións, aterramientos, ruídos, vibracións, inxeccións ou depósitos, na atmosfera, o chan, o subsolo ou as augas terrestres, subterráneas ou marítimas, incluído o alta mar, con incidencia mesmo nos espazos transfronteirizos, así como as captacións de augas que, por si mesmos ou conxuntamente con outros, cause ou poida causar danos substanciais á calidade do aire, do chan ou das augas, ou a animais ou plantas.

2.- Se as anteriores condutas, por si mesmas ou conxuntamente con outras, puidesen prexudicar gravemente o equilibrio dos sistemas naturais, impoñerase unha pena de prisión de dúas a cinco anos, multa de oito a vinte e catro meses e inhabilitación especial para profesión ou oficio por tempo dun a tres anos. Se se creou un risco de grave prexuízo para a saúde das persoas, impoñerase a pena de prisión na súa metade superior, podéndose chegar ata a superior en grao.

Así pois o tipo penal de referencia constitúe, xeralmente, un suposto de perigo «concreto» (ou, polo menos, «hipotético»), no que é necesaria a creación dunha situación, debidamente probada, de risco suficientemente determinado para o equilibrio dos sistemas naturais ou, no seu caso, para a saúde das persoas (inciso último do art. 325 CP), sempre que ese risco poida ser considerado «grave».

4.º Tipo subxectivo: a existencia de dolo ou intencionalidade.

O delito esixe dolo, bastando o dolo eventual que se consuma desde o momento da produción do risco, prolongándose ata a cesación da situación, no que cabe a tentativa; a xurisprudencia adoita excluír a continuidade delituosa, na idea de que varias verteduras procedentes da mesma industria, a pesar da pluralidade, integran o mesmo delito que se refire en plural a emisións ou verteduras.

Puidera existir un delito de prevaricación ambiental en relación á Xunta de Galicia?

Trátase dunha forma especial de delito de prevaricación das Autoridades e funcionarios das Administracións Públicas con competencias ambientais. A acción típica vén integrada, non só por condutas activas (informar favorablemente ou votar a favor), senón tamén omisivas (silenciar infraccións normativas de carácter xeral con ocasión das súas inspeccións ou omitir a realización de inspeccións de carácter obrigatorio).

Isto é:

Silenciar a infracción de Leis ou disposicións normativas de carácter xeral con motivo de inspeccións.
Omitir a realización de inspeccións de carácter obrigatorio.

As pozas envelenadas en Galicia pola drenaxe áceda da minería. A restauración mineira esquecida…, e que a Xunta de Galicia «promociona» como atractivo turístico ou ambiental

17 diciembre, 201818 diciembre, 2018Publicado en Agresións ambientais, Agresións mineiras sobre o territorio, Minería destrutiva e contaminante, O veleno da drenaxe áceda da mineríaDeja un comentario

Baixo o nome de «lago de intenso azul» ou «hermosas aguas turquesas» ou «paraíso», os medios de comunicación divulgan as «bondades» destas pozas ou balsas tóxicas, que acumulan gran cantidade de metáis pesados e que son froito da minería extractiva e contaminante.

Co seu silencio habitual, a Xunta de Galicia semella apoiar estes eslogans propagandísticos, que na realidade agochan a traxedia da degradación das paisaxes, a falla de restauración mineira e o dano ambiental.